Krogulec mały

Accipiter badius^[1]

(J. F. Gmelin, 1788)

Systematyka

Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

szponiaste

Rodzina

jastrzębiowate

Podrodzina

jastrzębie

Plemię

Accipitrini

Rodzaj

Accipiter

Gatunek

krogulec mały

Synonimy

Falco badius J. F. Gmelin, 1788^[2]

Kategoria zagrożenia (CKGZ)^[3]

najmniejszej troski

Zasięg występowania

obszary lęgowe

występuje przez cały rok

zimowiska

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Krogulec mały^[4] (Accipiter badius) – gatunek średniej wielkości ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). Występuje w Afryce Subsaharyjskiej oraz środkowej i południowej części Azji (od Bliskiego Wschodu po Kazachstan, południowe Chiny i Indochiny). Nie jest zagrożony wyginięciem.

Systematyka, zasięg występowania

Krogulec mały bywał dawniej uznawany za jeden gatunek z krogulcem krótkonogim (A. brevipes). Niekiedy za jego podgatunek uznawano krogulca nikobarskiego (A. butleri)^[2].

Wyróżnia się sześć podgatunków A. badius^[5]^[2]:

krogulec malutki^[4] A. badius sphenurus (Rüppell, 1836) – Senegal i Gambia do południowo-zachodniego Półwyspu Arabskiego oraz na południe po północną Tanzanię i północną Demokratyczną Republikę Konga
krogulec masajski^[4] A. badius polyzonoides A. Smith, 1838 – południowa Demokratyczna Republika Konga i południowa Tanzania do RPA
A. badius cenchroides (Severtsov, 1873) – Kaukaz do Azji Środkowej i północno-zachodnich Indii
A. badius dussumieri (Temminck, 1824) – środkowe Indie i Bangladesz
A. badius poliopsis (Hume, 1874) – północne Indie do południowych Chin i Indochin
krogulec mały^[4] A. badius badius (J. F. Gmelin, 1788) – południowo-zachodnie Indie i Sri Lanka

Morfologia

Grzbiet ma barwę szarą, klatka piersiowa i brzuch – białą w rude pasy. Policzki są szare, oczy czerwonawe, wewnętrzna strona ogona biała z czterema ciemnymi pasami. Samice są nieco większe od samców i mają jaśniejsze oczy. Osobniki tego gatunku osiągają długość 25–35 cm, a rozpiętość ich skrzydeł wynosi 50–65 cm. Masa ciała waha się od 75 do 160 g.

Ekologia i zachowanie

Krogulce małe żyją w lasach, na sawannach, plantacjach i miejskich parkach na wysokości do 1600 m n.p.m. Na większości zasięgu występowania to ptaki osiadłe, na pozostałej – migrujące lub koczownicze^[6].

Żywią się jaszczurkami, mniejszymi ptakami, nietoperzami, gryzoniami, żabami i owadami, rzadziej padliną. Polują z ukrycia, po dostrzeżeniu ofiary nurkując w jej kierunku.

Samice składają 2–3 jaja. Inkubacja trwa około miesiąca.

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje krogulca małego za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność populacji, według szacunków, zawiera się w przedziale 500 000–999 999 dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny^[3].

Przypisy

↑ Accipiter badius, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Shikra (Accipiter badius). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-19)]. (ang.).
↑ ^a ^b Accipiter badius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-25].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hoatzin, New World vultures, Secretarybird, raptors. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-10-25]. (ang.).
↑ Species account: Shikra Accipiter badius. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2020-10-25]. (ang.).

Bibliografia

Accipiter badius na stronie oiseaux-birds.com. [dostęp 2014-07-28]. (ang.).
Craig Robson, Richard Allen: New Holland Field Guide to the Birds of South-East Asia. New Holland Publishers, 2005. ISBN 978-1-84330-746-4.
Richard Porter, Simon Aspinall: Birds of the Middle East. A&C Black, 2010. ISBN 978-0-7136-7602-0.