Khajuraho
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |||
Państwo | Indie | ||
---|---|---|---|
Typ | kulturowy | ||
Spełniane kryterium | I, III | ||
Numer ref. | 240 | ||
Region[b] | Azja i Pacyfik | ||
Historia wpisania na listę | |||
Wpisanie na listę | 1986 | ||
Położenie na mapie Indii | |||
24°51′09″N 79°55′15″E/24,852500 79,920833 | |||
| |||
Khajuraho (hindi खजुराहो, Khadźuraho) – miejscowość w Indiach w stanie Madhya Pradesh, nad rzeką Khudar, słynąca z zespołu hinduistycznych świątyń wzniesionych między IX a XII w. przez władców z dynastii Ćandelów.
Według legendy pierwotnie w skład zespołu wchodziło osiemdziesiąt pięć świątyń, do dziś zachowało się mniej niż dwadzieścia. Najbardziej znane świątynie to: Grupa zachodnia (najbardziej znana):
- świątynia Kandarija Mahadewy
- Ćitragupta
- Dewi Dźagadamba
- Wiśwanatha
- Lakszmana
Grupa wschodnia:
- Parśwanatha
- Adinatha
- Dźawari
Grupa południowa:
- Ćaturbhudź
- Duladewa
Wszystkie świątynie ułożone były na osi wschód-zachód. Charakteryzują się dodatkowo portykiem od strony zachodniej do którego prowadzą długie schody. Do portyku przylega sala dla wiernych i sanktuarium. Architektura świątyń symbolizuje świętą górę Meru. Przedmiot kultu w świątyni zwrócony był zawsze ku wschodowi,
Swą sławę zespół zawdzięcza szczególnie bardzo bogatej dekoracji rzeźbiarskiej zewnętrznych ścian świątyń. Tworzą ją rytmiczne układy splątanych ze sobą postaci. Wiele z nich ma charakter erotyczny, nieraz bardzo śmiały. Wiąże się to ze specyfiką lokalnego hinduizmu. Ćandelowie bowiem popierali skrajne sekty tantryczne, jak kapalikowie, kaulowie, kalamukhowie, czy zwolennicy kultu Sześćdziesięciu Czterech Jogiń. W skład ich pobożności wchodziły również rytuały orgiastyczne, zwane mithuna, wiążące się z zawieszeniem uznawanych norm moralnych. Zespół świątynny został wpisany w roku 1986 na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Przypisy
- ↑ Indie. Polski Komitet ds Unesco. [dostęp 2019-12-18].
Bibliografia
- Ilustrowana Księga Świata – Skarby Świata – Azja. Bielsko-Biała: Pascal, 2002, s. 30–31. ISBN 83-7304-020-X.
- Roy C. Craven: A Concise History of Indian Art. New York: Pascal, 1976, s. 187–191. ISBN 0-275-85620-8.
Linki zewnętrzne
- Informacje na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO
- Erotyczny splendor Khajuraho
- Galeria zdjęć fot. Stanisław Błaszczyna
- p
- d
- e
Kulturowe |
|
---|---|
Przyrodnicze |
- ↑ Wspólnie z Argentyną, Francją, Niemcami, Belgią, Japonią i Szwajcarią
- Britannica: place/Khajuraho
- Universalis: khajuraho
- NE.se: khajuraho