K-202

K-202

K-202 w zbiorach Muzeum Techniki w Warszawie
Typ	minikomputer
Premiera	1970
Koniec produkcji	1973
Pamięć operacyjna	Ferrytowa, stronicowana, do 8 MB
System operacyjny	SOK – System operacyjny Karpińskiego
— następca: Mera 400
Multimedia w Wikimedia Commons

K-202 – polski 16-bitowy minikomputer opracowany i skonstruowany przez inż. Jacka Karpińskiego z zespołem w latach 1970–1973. Był to pierwszy polski komputer zbudowany z użyciem układów scalonych w kooperacji polskich zakładów zjednoczenia MERA, m.in. Metronex, z firmami z Wielkiej Brytanii: Data-Loop oraz MB Metals. Według materiałów reklamowych wykonywał średnio 1 mln operacji na sekundę (w rzeczywistości instrukcji kodu maszynowego) oraz umożliwiał wielozadaniowość, wielodostępność i wieloprocesorowość^[1]

Charakterystyka

Głównym zastosowaniem było sterowanie procesami i pomiarami ze względu na szybkość działania i rozbudowaną strukturę We/Wy. Minikomputer pracował z teoretyczną szybkością miliona operacji na sekundę, jedynymi jego konkurentami w tamtym okresie były minikomputer Super-Nova (1970)(USA)^[2] oraz CTL Modular One(1968)^[3](Wielka Brytania). Komputer ten, jako jeden z pierwszych w historii, według opisu, stosował powiększanie pamięci przez adresowanie stronicowe, a de facto przez segmentowanie. Komputery Super-Nova i Modular One, tak jak K-202 były komputerami 16-bitowymi, ale tylko K-202 był w stanie zaadresować teoretycznie do 8 megabajtów (64 strony, każda strona posiadała 64 kilobajty przestrzeni adresowej, z jednostką adresową w postaci 16-bitowych słów) choć praktycznie, z uwagi na powolność podzespołów, było to 144 kB, podczas gdy inne komputery tylko do 64 kilobajtów. Pomysłodawcą tego typu adresowania był twórca koncepcji minikomputera Jacek Karpiński. Minikomputer ten od fazy projektu do działającego urządzenia budowany był przez ok. rok. Głównymi konstruktorami urządzenia byli: Ewa Jezierska, Andrzej Ziemkiewicz, Zbysław Szwaj, Teresa Pajkowska oraz Krzysztof Jarosławski^[4].

Liczba wyprodukowanych urządzeń nie przekroczyła 30 sztuk, które sprzedano w Wielkiej Brytanii (wszystkie nabyte przez MB Metals zostały zwrócone w celu napraw serwisowych^[5][6]), Polsce i Związku Radzieckim.

Dane podstawowe

• słowo 16-bitowe
• ponad 90 rozkazów procesora
• pamięć operacyjna do 4 milionów słów
• do 64 urządzeń wejścia-wyjścia
• wymiary: szer. 48 cm, wys. 21 cm, dł. 58 cm
• moduły 19 calowe
• masa: 35 kg
• zasilanie: 220 V, 600 W^[7] lub 700 W^[8]

Oprogramowanie

• SOK-1 – system operacyjny (JOM 1 – język powłoki systemowej)
• ALGOL 60
• ASSK – język symboliczny, assembler
• BASIC
• BICEPS
• CEMMA
• COMIT
• CSL
• FORTRAN IV
• LISP
• MOST-2

Zobacz też

 Wykaz literatury uzupełniającej: K-202.

Przypisy

Bibliografia

Do pobrania materiały w formacie pdf:

• Reklamówka z MTP Poznań 1971
• Broszura o K-202 w j. angielskim z MTP Poznań 1971
• „Maszyna cyfrowa K-202 – organizacja logiczna” – materiały szkoleniowe
• „Język operacyjny maszyny – JOM 1” – materiały szkoleniowe
• „Opis podstawowego języka symbolicznego M.C. K-202 – ASSK” – materiały szkoleniowe

• „System programowania minikomputera K-202 w języku Lisp 1.5. Instrukcja programisty”, Poznań Instytut Automatyki Politechniki Poznańskiej 1974
• AndrzejA. Ziemkiewicz AndrzejA., ElżbietaE. Jezierska-Ziemkiewicz ElżbietaE., Rodzina maszyn K-202 / Mera-400 / MX-16, [w:] MarianM. Noga, Jerzy S.J.S. Nowak (red.), Polska informatyka: wizje i trudne początki, Warszawa: Polskie Towarzystwo Informatyczne, 2017, s. 95, ISBN 978-83-60810-86-6 .
• Jerzy S.J.S. Nowak Jerzy S.J.S., Uruchomienie produkcji minikomputera K-202. Analiza wstępna, [w:] MirosławM. Sikora, PiotrP. Fuglewicz (red.), High-tech za żelazną kurtyną. Elektronika, komputery i systemy sterowania w PRL, Katowice–Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2017, s. 181, ISBN 978-83-8098-094-5 .

Linki zewnętrzne

• Mikrokomputer K-202. legendy-prl.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-22)].
• Jak powstawało K-202 – Andrzej Ziemkiewicz
• Wiki K-202