Hubert von Herkomer
 Autoportret (ok. 1880) | |||
| Data i miejsce urodzenia | 26 maja 1849 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 31 marca 1914 | ||
| Dziedzina sztuki | malarstwo | ||
| Ważne dzieła | |||
| |||
| |||
Hubert von Herkomer, pierwotnie Hubert Herkommer (ur. 26 maja 1849 w Waal, w Bawarii, zm. 31 marca 1914 w Budleigh Salterton, w Anglii) – brytyjski malarz pochodzenia niemieckiego, także grafik, kompozytor i pionier techniki filmowej.
Życie i twórczość
Urodzony w Bawarii, jeszcze jako dziecko przeniósł się ze swym ojcem, snycerzem, najpierw do Stanów Zjednoczonych, a w 1857 r. do Anglii[1][2][3]. Od dziecka uczył się malarstwa, początkowo w Southampton (gdzie mieszkał), a od 1866 r. w South Kensington[1]. Od 1869 r. wystawiał swoje prace w Royal Academy of Arts[1][4], a w latach 70. jego grafiki zaczęły się regularnie pojawiać na łamach czasopisma Graphic[3]. Powszechne uznanie zdobył mu obraz z 1875 r.: The Last Muster („Ostatnia rewia weteranów”[5]), o silnie patriotycznym wydźwięku[1][4][2]. Odtąd popularny, znany był wśród współczesnych głównie z malarstwa portretowego, które przynosiło mu znaczny dochód[4][2]. Portretował m.in. Johna Ruskina, Alfreda Tennysona czy Horatio Kitchenera[3]. Dzisiaj jednak podziw budzi przede wszystkim jego malarstwo rodzajowe o tematyce społecznej, obrazujące problemy niższych warstw społeczeństwa[4][2][3] (stanowiące później inspirację dla nurtu social realism). Wystawiał także pejzaże i sceny z życia bawarskich chłopów[4]. Jego obrazy miały zmienną stylistykę, od idealizmu po realizm[4], malował też różnymi technikami (olej, akwarela)[1].
Herkomer był wszechstronnym artystą. Oprócz malarstwa zajmował się grafiką, rytownictwem czy emalierstwem[1]. Komponował opery, które wystawiał w prywatnym teatrze na tyłach domu w Bushey, a także w nich występował[2]. W ostatnich latach życia, od 1912 r. próbował swoich sił także w reżyserii filmów (w niektórych także występował)[4][2][3]. Teatr przy domu zamienił w studio filmowe, a w 1913 r. wraz z synem utworzył spółkę, która miała produkować filmy[6]. Jego próby filmowe miały szczególnie duże znaczenie z uwagi na fakt, że był on bardzo znanym artystą – samym swym zaangażowaniem nobilitował raczkującą wówczas sztukę dla mas[6]. Herkomer prowadził też działalność edukacyjną – zorganizował własną szkołę sztuk pięknych (kierował nią od 1883 do 1904), wykładał na uniwersytecie oksfordzkim[1][4][2][3].
Twórczość Herkomera wielokrotnie doceniano. W 1879 r. został stowarzyszonym, a w 1890 r. pełnoprawnym członkiem Royal Academy of Arts[1]. W 1899 r. cesarz niemiecki Wilhelm II odznaczył Herkomera orderem Pour le Mérite[4], otrzymał też niemiecki tytuł szlachecki (stąd von w nazwisku)[3]. W 1907 r. król Anglii Edward VII także nadał mu tytuł szlachecki (stąd tytuł Sir) i odznaczył Królewskim Orderem Wiktoriańskim[1][4].
Projekt domu, który Herkomer zbudował sobie w Bushey w latach 1886–1894, przygotował słynny amerykański architekt Henry Richardson, aczkolwiek sam Herkomer znacząco go zmienił; nazwał dom Lululaund (od imienia swej drugiej żony)[7]. Herkomer był także entuzjastą motoryzacji: w 1905 r. zorganizował w Bawarii jeden z pierwszych masowych rajdów samochodowych, powtarzany następnie przez dwa kolejne lata; do dziś w Niemczech odbywają się rajdy samochodowe nazwane jego imieniem[8].
Wybrane prace Herkomera
-
Lonely Jane, 1868 (pierwsze wydrukowane dzieło Herkomera) -
The Last Muster, 1875 -
Eventide: A Scene in the Westminster Union, 1878 -
Hard Times, 1885 -
portret Emilii Francis, Lady Dilke, 1887 -
portret Johna Coucha Adamsa, 1888 -
portret Horatio Kitchenera, 1890 -
On Strike, ok. 1891 -
portret Henry’ego Tate’a, 1897 -
portret Lewisa Carrolla, po 1898 -
Daphne, 1899 -
portret lorda Kelvina, przed 1907 -
trzy portrety krewnych Herkomera, po prawej jego ojciec, 1885
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i Herkomer, Sir Hubert von. W: Encyclopaedia Britannica. Wyd. 11. T. XIII. Cambridge: 1910, s. 364. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Hubert von Herkomer. [w:] Your Paintings: Uncovering the nation's art collection [on-line]. BBC. [dostęp 2018-02-27]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Lee M. Edwards: Herkomer, Hubert von (1849-1914). W: Victorian Britain: An Encyclopedia. Sally Mitchell (ed.). Abingdon: Routledge, 2011, s. 360. ISBN 978-0-415-66851-4. [dostęp 2015-02-11]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Lee M. Edwards: Sir Hubert von Herkomer 1849–1914: Artist Biography. Tate. [dostęp 2015-02-10]. (ang.).
- ↑ Polski tytuł za: Hubert Herkomer. „Nowa Reforma”. 1914, nr 110, s. 2, 1 kwietnia 1914. [dostęp 2015-02-10].
- ↑ a b Rachael Low: The History of British Film. T. II: The History of the British Film 1906–1914. London: Routledge, 2003, s. 105–106. ISBN 0-415-15647-5. [dostęp 2015-02-11]. (ang.).
- ↑ Jeffrey Karl Ochsner: H. H. Richardson: Complete Architectural Works. The Massachusetts Institute of Technology, 1996, s. 414. ISBN 0-262-65015-0. [dostęp 2015-02-11]. (ang.).
- ↑ Ulf von Malberg: Geschichte der Herkomer-Konkurrenz: Ein Jahrhundertereignis für den internationalen Automobilsport. [w:] Herkomer - Konkurrenz [on-line]. [dostęp 2016-11-10]. (niem.).
Linki zewnętrzne
- Hubert von Herkomer: My School and My Gospel. New York: Doubleday, Page & Company, 1908. [dostęp 2015-02-28].
- Hubert von Herkomer. ArtUK. [dostęp 2018-05-13].
Kontrola autorytatywna (osoba):
- PWN: 3911235
- SNL: Hubert_von_Herkomer
