Fryderyk I Heski
In Deo spes mea W Bogu moja nadzieja | |||
Król Szwecji | |||
Okres | od 24 marca 1720 | ||
---|---|---|---|
Koronacja | 3 maja 1720 | ||
Poprzednik | Ulryka Eleonora | ||
Następca | Adolf Fryderyk | ||
Landgraf Hesji-Kassel | |||
Okres | od 24 marca 1720 | ||
Koronacja | 3 maja 1720 | ||
Poprzednik | Karol I Heski | ||
Następca | Wilhelm VIII Heski | ||
Dane biograficzne | |||
Dynastia | heska | ||
Data urodzenia | 23 kwietnia 1676 | ||
Data śmierci | 25 marca 1751 | ||
Ojciec | Karol I Heski | ||
Matka | Maria Amalia Kettler | ||
Żona | Ludwika Dorota Zofia Brandenburska | ||
Dzieci | Fryderyk Wilhelm von Hessenstein | ||
Odznaczenia | |||
|
Fryderyk I Heski szw Fredrik I av Hessen (ur. 23 kwietnia 1676 w Kassel, Hesja-Kassel, zm. 25 marca 1751 w Sztokholmie) – książę małżonek Szwecji jako mąż królowej Ulryki Eleonory w latach 1718–1720, a od abdykacji żony w 1720 – król Szwecji. Landgraf heski na Kassel i Homburgu od 1730.
Panowanie
Fryderyk I objął władzę królewską w Szwecji po swojej żonie Ulryce Eleonorze, która abdykowała na jego rzecz. Był władcą słabym i niezdolnym do sprzeciwu wobec szwedzkich możnowładców, zgrupowanych w "partii kapeluszy" (Hattpartiet). Kilkakrotnie próbował szantażować posłów groźbą abdykacji, jednak oni nie zgodzili się na poszerzenie władzy monarszej. W Hesji-Kassel reprezentował go jego młodszy brat Wilhelm VIII jako regent.
Za jego rządów doszło do podpisania pokoju w Nystad, kończącego III wojnę północną. Na mocy traktatu pokojowego Szwecja utraciła pozycję mocarstwa i oddała Karelię, Ingrię, Estonię i Inflanty pod panowanie Rosji.
Fryderyk był jedynym królem Szwecji z dynastii heskiej. Nie posiadał prawnych następców. Po jego śmierci tron szwedzki objął Adolf Fryderyk, przedstawiciel dynastii Holstein-Gottorp. Jego sukcesorem w Hesji został młodszy brat Wilhelm VIII. Największą zasługą Fryderyka I dla Szwecji było stworzenie w 1748 systemu orderowego z Orderem Serafina na czele, który bardzo sprawnie funkcjonował aż do zmiany konstytucji w 1975.
Rodzina
Fryderyk był synem władcy Hesji Karola I (1654–1730) i Marii Amalii Kettler, księżniczki kurlandzkiej (1653–1711).
Jego dziadkami ze strony matki byli Jakub Kettler, książę Kurlandii w latach (1638–1682) i Ludwika Szarlotta, córka elektora brandenburskiego i księcia pruskiego Jerzego Wilhelma Hohenzollerna. Rodzicami jego ojca byli Wilhelm VI, landgraf heski na Kassel (1637–1663) i Jadwiga Zofia, córka Jerzego Wilhelma i siostra Ludwiki Szarlotty.
Małżeństwa i potomstwo
Jego pierwszą żoną była Ludwika Dorota Zofia Brandenburska (1680-1705), którą poślubił 31 maja 1700. Po śmierci pierwszej żony Fryderyk ożenił się w 1715 z Ulryką Eleonorą Wittelsbach (1688–1741), córką króla Szwecji Karola XI (1655–1697).
Fryderyk nie posiadał potomstwa zarówno z pierwszego, jak i drugiego małżeństwa. Miał jednak trójkę nieślubnych dzieci, których matką była jego metresa Jadwiga Taube:
- Fryderyk Wilhelm von Hessenstein (1735–1808)
- Karol Edward von Hessenstein (1737–1769)
- Jadwiga Amalia (1743–1752)
Odznaczenia
- 1. Wielki Mistrz Orderu Serafinów (fundator w 1748)[1]
- 1. Wielki Mistrz Orderu Gwiazdy Polarnej (fundator w 1748)[1]
- 1. Wielki Mistrz Orderu Miecza (fundator w 1748)[1]
- Order Słonia (1700, Dania)[1]
- Order Orła Czarnego (1705, Prusy)[1]
Przypisy
Bibliografia
- Praca zbiorowa: Svenskt biografiskt handlexikon, Wydawnictwo "Albert Bonniers Förlag", Sztokholm 1906, T. I. ss. 357–358. (szw.) [dostęp 26 lutego 2010]
- Praca zbiorowa: Nordisk familjebok, Wydawnictwo "Nordisk familjeboks förlags aktiebolag", Sztokholm 1908, wyd. II. T. 8. ss. 1255–1258. (szw.) [dostęp 26 lutego 2010]
- Ulf Sundberg: En avdankad militär på tronen [w:], miesęcznik "Populär Historia" nr 11/2006, s. 34. (szw.) [dostęp 26 lutego 2010]
Linki zewnętrzne
- Biografia na stronie historiesajten.se (szw.) [dostęp 2 stycznia 2011]
- p
- d
- e
Englingerowie |
|
---|---|
Stenkilowie |
|
Swerkerydzi i Erykidzi |
|
Folkungowie |
|
dynastia meklemburska |
|
okres unii kalmarskiej |
|
Wazowie |
|
Wittelsbachowie |
|
Dynastia Heska |
|
Oldenburgowie |
|
Bernadotte |
|
- p
- d
- e
Księstwo Finlandii panowanie szwedzkie (1249-1581) (księstwo od 1284) |
| ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wielkie Księstwo Finlandii panowanie szwedzkie (1581-1809) |
| ||||||||||
Wielkie Księstwo Finlandii panowanie rosyjskie (1809-1917) |
| ||||||||||
Królestwo Finlandii (1917-1919) |
|
- 1919 - zniesienie monarchii, ustanowienie Republiki Finlandii.
- p
- d
- e
Landgrafowie Hesji (podział średniowieczny) |
| ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Landgrafowie Hesji (podział nowożytny) |
|
- PWN: 3902959
- Britannica: biography/Frederick-I-king-of-Sweden
- БРЭ: 4723215
- NE.se: fredrik-i
- SNL: Fredrik_1._-_svensk_konge
- Catalana: 0028170
- DSDE: Frederik_1._-_svensk_konge
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 20629