Eliusz Arystydes

Publiusz Eliusz Arystydes (łac. Publius Aelius Aristides; ur. 117, zm. po 181) – grecki retor, reprezentant drugiej sofistyki.

Pochodził z Hadrianotherae w Myzji. W młodości pobierał nauki u Aleksandra z Kotyajon, następnie studiował w Atenach i Pergamonie[1]. Uczęszczał na wykłady Heroda Attyka. Cieszył się znaczną sławą, utrzymywał przyjaźń z wieloma wpływowymi osobistościami swoich czasów. Przekonał cesarza Marka Aureliusza do odbudowy zniszczonej przez trzęsienie ziemi Smyrny[2]. W swoich utworach naśladował styl mówców ateńskich z V i IV wieku p.n.e.[2] Pisał wyszukanym stylem, stosując oryginalny szyk wyrazów[3].

Z jego dorobku zachowało się 55 mów, m.in. Pochwała Rzymu, Pochwała Aten, Mowa smyrneńska, 7 mów na bogów oraz 6 tzw. mów świętych, w których opisał szczegółowo przebieg swojej długotrwałej choroby i wyleczenie w pergameńskim sanktuarium Asklepiosa[3]. W Mowie XLVI zawarł krytykę porównanych z cynikami „bezbożników z Palestyny”, pod którym to terminem opisani zostali najprawdopodobniej chrześcijanie[4].

Przypisy

  1. ↑ The Oxford Classical Dictionary. edited by Simon Hornblower, Antony Spawforth & Esther Eidinow. Oxford: Oxford University Press, 2012, s. 154-155.
  2. ↑ a b Mała encyklopedia kultury antycznej. red. Zdzisław Piszczek. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 87.
  3. ↑ a b Stanisław Stabryła: Historia literatury starożytnej Grecji i Rzymu. Wrocław: Ossolineum, 2002, s. 202-203.
  4. ↑ Pierwsi apologeci greccy. Kraków: Wydawnictwo M, 2004, s. 53-54, seria: Biblioteka Ojców Kościoła.
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 000000044940193X
  • VIAF: 89043754, 1098154381058330292291, 269609305, 305858649, 32159234724503372500
  • LCCN: n50030692
  • GND: 118503979
  • LIBRIS: nl022nc65bbg5z8
  • BnF: 12042117r
  • SUDOC: 028623169
  • SBN: PUVV256811
  • NLA: 35007985
  • NKC: jn20000700074
  • BNE: XX902837
  • NTA: 069152330
  • BIBSYS: 90721992
  • CiNii: DA01524481
  • Open Library: OL199914A
  • PLWABN: 9810582044105606
  • NUKAT: n2003072351
  • J9U: 987007257966005171
  • CANTIC: a11526890
  • NSK: 000079000
  • CONOR: 28271715
  • ΕΒΕ: 15130
  • LIH: LNB:kLL;=BZ
  • PWN: 3897570
  • Britannica: biography/Aelius-Aristides
  • Treccani: aristide-retore
  • NE.se: aristides
  • SNL: Publius_Aelius_Aristeides
  • Catalana: 0005170
  • DSDE: Aristeides_-_græsk_taler_og_forfatter
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 3817