Dirk Bouts

Ten artykuł należy dopracować:

od 2023-01 → zweryfikować treść i dodać przypisy,
→ poprawić błędy językowe lub stylistyczne (pomoc: powszechne błędy językowe),
→ poprawić styl – powinien być encyklopedyczny.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Dirk Bouts

Data i miejsce urodzenia

1415
Haarlem

Data i miejsce śmierci

6 maja 1475
Leuven

Narodowość

niderlandzka

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

późny gotyk

Multimedia w Wikimedia Commons

Dirk Bouts, Dieric Bouts (ur. ok. 1415 w Haarlemie, zm. 6 maja 1475 w Leuven) – niderlandzki malarz.

Życiorys

Prawdopodobnie urodził się w mieście Haarlem. Działał głównie w Lowanium (Leuven), gdzie od 1462 roku pełnił funkcję malarza miejskiego. Był jednym z pierwszych malarzy północnoeuropejskich stosujących perspektywę liniową z jednym punktem zbiegu, jak w przypadku Ostatniej Wieczerzy w Ołtarzu Eucharystii z kościoła Sint-Pieterskerk w Lowanium. Sztywne postacie w kompozycjach Boutsa są przeważnie wysmuklone, o wysokich czołach, mało zindywidualizowane.

Bouts był kolorystą. Przejawia się to w jego pracach: zarówno w bocznych skrzydłach Ołtarza Eucharystii (1465–1468), jak i w Pokłonie Trzech Króli (ok. 1450). W stosowanej przez niego gamie barwnej dominują: oliwkowa zieleń, karmin, błękit, fiolet i biel stosowana w subtelny sposób. W jednym ze skrzydeł tryptyku, którego środkową część stanowi Pokłon Trzech Króli, przedstawił źródło światła w obrazie jako bladą tarczę słoneczną widoczną w głębi.

Innymi ważnymi dziełami artysty są prace wyrażające jego stosunek do sprawiedliwości cesarza Ottona III (1468 r.). Malarzowi zlecono zaprojektowanie ich do sali głównej ratusza, a więc przypuszcza się, że autor odnosi się do obrazów Rogera van der Weydena w ratuszu brukselskim.

Miał dwóch synów, którzy również zostali malarzami: Alberta Boutsa i, nazwanego tym samym imieniem, Dirka Boutsa. Ze szkoły Dirka Boutsa pochodzi m.in. Dyptyk Mater Dolorosa i Ecce Homo.

Twórczość

Z tym tematem związana jest kategoria: Obrazy Dirka Boutsa.

Dirkowi Boutsowi przypisywane jest stworzenie następujących dzieł^[1]:

Chrystus w domu Szymona – 1446–1454 lub po 1460, deska 40 x 61, Gemäldegalerie
Tryptyk Ukrzyżowania
- Ukrzyżowanie – (1450–1455), (tablica środkowa) Musées Royaux des Beaux-Arts w Brukseli
- Zwiastowanie – (1450–1455), Musées Royaux des Beaux-Arts w Brukseli
- Złożenie do grobu – (1450–1455), tempera na płótnie, 90,2 x 74,3 cm, National Gallery w Londynie
- Pokłon Trzech Króli – (1450–1455), niezachowany
- Zmartwychwstanie – (1450–1455), tempera na płótnie, 89 x 72,5 cm, Norton Simon Museum of Art, Pasadena
Tryptyk Pasji – ok. 1458–1475, Capilla Real, Granada
- Ukrzyżowanie
- Zdjęcie z krzyża
- Zmartwychwstanie
Tryptyk męczeństwa św. Erazma – (tryptyk) ok. 1457–1464, olej na desce, 34 x 148 cm, kościół św. Piotra w Leuven
- Święty Hieronim
- Święty Bernard z Clauvaux
Madonna z Dzieciątkiem w oknie v najwcześniej po 1451, prawdopodobnie po 1457–1457, tempera na desce, 27,9 x 24,1 cm, kolekcja prywatna
Ecce Agnus Dei – 1456–1475, Stara Pinakoteka Monachium
Tryptyk maryjny – 1454–1464, Prado Madryt
- Zwiastowanie
- Nawiedzenie i Narodziny
- Pokłon Trzech Króli
Portret mężczyzny – 1462, olej na desce, National Gallery w Londynie
Perła Brabancji – Tryptyk Pokłonu Trzech Króli – 1456–1462, Stara Pinakoteka Monachium
- Święty Jan Chrzciciel
- Święty Krzysztof
- Święta Katarzyna (na rewersie) – grisailles
- Święta Barbara (na rewersie) – grisailles
Ołtarz Eucharystii – 1464–1467, olej na desce, 185 x 294 cm, kościół św. Piotra w Leuven
Tryptyk Męczeństwa św. Hipolita – po 1468, olej na desce, 90 x 89,2 cm (środkowa tablica), 92 x 41 cm (każde skrzydło), Museum of Sint Salvator Kathedral w Brugii
Oblicze Chrystusa-Vera effigies Ihesu Christi – 1458–1464, Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam
Mojżesz i krzew gorejący – 1458–1464, Philadelphia Museum of Art, Filadelfia
Koronacja Marii – 1458–1464, Gemäldegalerie, Berlin
Opłakiwanie – 1462–1476, Luwr, Paryż
Maria z Dzieciątkiem i śpiewającymi aniołami – po 1470–1475, Capilla Real, Granada
Maria z Dzieciątkiem – po 1470–1476, Gemäldegalerie, Berlin
Maria z Dzieciątkiem – Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork
Maria z Dzieciątkiem – Museo Nazionale del Bergello, Florencja
Maria z Dzieciątkiem – The Museum of Fine Arts, San Francisco
Chrystus w koronie cierniowej National Gallery w Londynie
Maria z Dzieciątkiem – Fogg Art Museum, Cambridge
Maria z Dzieciątkiem na złotym tronie – Luwr, Paryż
Portret mężczyzny – Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork
Sprawiedliwość cesarza Ottona III – ok. 1460, Musées Royaux des Beaux-Arts, Bruksela