Chata Skalka

Chata Skalka
Ilustracja
Chata Skalka (2010)
Państwo

 Czechy

Pasmo

Beskid Morawsko-Śląski, Karpaty

Wysokość

906 m n.p.m.

Data otwarcia

1928

Właściciel

Klub Czeskich Turystów

Położenie na mapie Beskidu Śląskiego
Mapa konturowa Beskidu Śląskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Chata Skalka”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, blisko górnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Chata Skalka”
Ziemia49°30′59,6″N 18°42′58,2″E/49,516556 18,716167
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Chata Skalkagórskie schronisko turystyczne położone w Beskidzie Morawsko-Śląskim w Czechach. Budynek znajduje się na wysokości 906 m n.p.m. na zachód od szczytu Skałki (932 m n.p.m., Masyw Wielkiego Połomu), w granicach administracyjnych Mostów koło Jabłonkowa.

Schroniskiem zarządza Sdružení Skalka (obiekt stanowi współwłasność centrali KČT, okręgu Morawsko-Śląskiego KČT i gminy Mosty koło Jabłonkowa – z przeważającymi udziałami KČT)[1].

Historia

Obiekt powstał jako inwestycja niemieckiego Beskidenvereinu i miał być konkurencją dla otwartego w 1924 roku schroniska Klubu Czechosłowackich Turystów pod Wielkim Połomem[1][2][3]. Ówcześni członkowie Beskidenvereinu w celu pozyskania odpowiednich środków finansowych organizowali różne imprezy towarzyskie i kwesty. Kamień węgielny pod budowę położono 1 lipca 1928 r. a już 7 października schronisko został uroczyście otwarte[1][2].

Był to dwupiętrowy drewniany budynek z kamienną podmurówką i użytkowym poddaszem. Na parterze znajdowały się trzy mniejsze pomieszczenia restauracyjne, bufet i kuchnia, na piętrach było 12 pokoi dla gości i 3 noclegownie, łącznie z 60 łóżkami. Dalszych 60 miejsc noclegowych oferowano na siennikach. Obiekt wyposażono w oświetlenie elektryczne, wodociąg, łazienki, suszarnię, narciarnię, i magazyn[1][3][4]. W pobliżu funkcjonowała mała skocznia narciarska[5].

W latach międzywojennych był miejscem spotkań tutejszych członków Partii Sudeckoniemieckiej[potrzebny przypis]. Po zajęciu Zaolzia jesienią 1938 roku przez krótki czas znalazł się w granicach Polski, niemniej nie zmienił właściciela – nadal był zarządzany przez Beskidenverein[5][6]. W 1939 podawano, że schronisko dysponowało 45 łóżkami[6]. W latach II wojny światowej budynek był punktem oparcia dla niemieckich formacji Jagdkommando, walczących z partyzantką[potrzebny przypis], a także miejscem rekonwalescencji rannych żołnierzy[1].

Po wojnie schronisko przeszło w ręce Klub Czeskich Turystów (KČT), jednak działalność tej organizacji została w krótkim czasie zakończona[3]. Obiekt przejęło państwo, zmieniali się najemcy. W latach powojennych obiekt był w zarządzie różnych organizacji, zajmujących się kulturą fizyczną[2][3] (m.in. Československý svaz tělesné výchovy)[1].

W 1991 roku Klub Czeskich Turystów odzyskał obiekt, który był jednak w tak złym stanie technicznym, że centralne władze klubu w 1994 roku rozważały jego sprzedaż[1][2]. Koszty remontu oszacowano na 7 milionów koron. Ostatecznie, wobec sprzeciwu beskidzkiego oddziału KČT, schronisko pozostało w rękach organizacji[2]. Od października 1994 roku rozpoczęły się w nim prace remontowe[potrzebny przypis] prowadzone w znacznej mierze przez kilkudziesięciu wolontariuszy. Czternaście dni przed ponownym otwarciem, 7 stycznia 1998 roku w budynku wybuchł pożar, który w ciągu dwóch godzin strawił jego drewnianą część. Prawdopodobną przyczyną była awaria instalacji elektrycznej. Akcję gaśniczą znacznie utrudniała zalegająca pokrywa śnieżna, która opóźniła przyjazd wozów strażackich[1][2].

Klub wkrótce przystąpił do odbudowy schroniska. Jeszcze zimą uprzątnięto pogorzelisko, a wiosną przystąpiono do budowy. W pracach brało udział kilkuset wolontariuszy, dotacje w wysokości 2 mln koron udzieliły powiaty Frydek-Mistek i Karwina oraz wieś Mosty. Wśród osób prywatnych rozprowadzano także cegiełki o wartości 100 koron. Budowa postępowała w rekordowo szybkim tempie: na Wielkanoc 1999 uruchomiono część restauracyjną, w 2000 roku zaczęto udzielać noclegów, a w pełną funkcjonalność obiekt odzyskał zimą 2002 roku[1][2][3]. Obecny budynek został odtworzony w pierwotnej formie, choć już z cegły, jedynie obłożonej drewnem[3].

W 2012 roku gospodarzem był Josef Szotkowski[1].

Warunki pobytu

Obiekt oferuje 40 miejsc noclegowych w 15 pokojach. Na miejscu znajduje się restauracja, prowadzona jest obsługa grup oraz imprez[7]. Schronisko jest czynne od wtorku do niedzieli, natomiast w poniedziałki tylko po uprzedniej rezerwacji[8].

Szlaki turystyczne

  • Szlak czerwony Mosty koło Jabłonkowa – Chata Skalka – Wielki Połom (1067 m n.p.m.) – Čuboňov (1011 m n.p.m.) – Przełęcz pod Małym Połomem (990 m n.p.m.) – Bílý Kříž (905 m n.p.m.)
  • Szlak żółty Bocanovice (Boconowice) st. kol – Chata Skalka

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j JanJ. Havelka JanJ., Z historie organizované turistiky. Chata Skalka v Beskydech, „Turista”, rok LI (10/2012), Klub Czeskich Turystów, październik 2012, s. 42–43, ISSN 0139-5467  (cz.). [za:] Horská chata Skalka [online], Klub Czeskich Turystów [dostęp 2024-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2023-12-08]  (cz.).
  2. a b c d e f g Historie chaty Skalka [online], Chata Skalka [dostęp 2024-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2023-12-03]  (cz.).
  3. a b c d e f Historia schroniska Skalka [online], Gorolské turistické informační centrum [dostęp 2024-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2021-04-18]  (pol.).
  4. RyszardR. Bogdziewicz RyszardR., Schroniska karpackie od Beskidu Śląskiego do Czarnohory w latach 1874–1945, wyd. I, Lublin: Drukarnia i Wydawnictwo Akademickie WSSP im. Wincentego Pola, 2012, s. 144, ISBN 978-83-60594-24-7, OCLC 956614813  (pol.).
  5. a b KazimierzK. Sosnowski KazimierzK., Górski świat Zaolzia : Nowe polskie szlaki turystyczne, „Polska Zachodnia” (298), 30 października 1938, s. 6  (pol.).
  6. a b MieczysławM. Orłowicz MieczysławM., Wrażenia z Beskidów Jabłonkowskich, KazimierzK. Saysse-Tobiczyk, AdamA. Zieliński (red.), „Jedziemy” (19), Wydawnictwo Ligi Popierania Turystyki, 28 maja 1939, s. 6  (pol.).
  7. Ubytování na horské chatě Skalka [online], Chata Skalka [dostęp 2024-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2023-10-04]  (cz.).
  8. Otevírací doba [online], Chata Skalka [dostęp 2024-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2023-12-03]  (cz.).

Bibliografia

  • IrenaI. Cichá IrenaI. i inni, Beskidzkie gronie za Olzą i Wisłą, Bystrzyca: Regio, 2011, s. 163–165, ISBN 978-80-904230-5-3 .
  • p
  • d
  • e
Schroniska i inne obiekty turystyczne w Beskidach
Obiekty istniejące
Beskid Morawsko-Śląski
na terenie Czech
na terenie Słowacji
Beskid Śląski
na terenie Polski
na terenie Czech
Beskid Mały
Beskid Żywiecki
na terenie Polski
na terenie Słowacji
Beskid Makowski
Beskid Wyspowy
Gorce
Beskid Sądecki
Beskid Niski
Bieszczady
Obiekty nieistniejące
Beskid Morawsko-Śląski
Beskid Śląski
na terenie Polski
na terenie Czech
  • Bojkova chata
  • Halamova útulna
  • Lomosíkova chata
Beskid Mały
Beskid Żywiecki
Kotlina Rabczańska
Gorce
Beskid Sądecki
Beskid Niski
Bieszczady
Góry Sanocko-Turczańskie
  1. słowacka część Beskidu Żywieckiego – Oravské Beskydy