August Wrześniowski

August Wrześniowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

22 marca 1836
Radom

Data i miejsce śmierci

16 maja 1892
Warszawa

profesor nauk przyrodniczych
Specjalność: zoologia
Uczelnia

Szkoła Główna Warszawska
Uniwersytet Warszawski

Multimedia w Wikimedia Commons

August Oktawian Wrześniowski (ur. 22 marca 1836 w Radomiu, zm. 16 maja 1892 w Warszawie[1]) – polski zoolog, prawnik, popularyzował teorię Darwina o ewolucji, twórca polskiej protozoologii. W latach 1864–1889 był profesorem Szkoły Głównej Warszawskiej, następnie Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Należał do licznych towarzystw naukowych krajowych i zagranicznych oraz do Towarzystwa Tatrzańskiego.

Józef Nusbaum stwierdził, że August Wrześniowski był jednym z pierwszych, którzy w Polsce głosili z katedry zasady ewolucjonizmu; i że zwięźle, nader jasno i krytycznie wykładał podstawy teorii Darwina.

Publikacje

August Wrześniowski opublikował ponad 200 prac i artykułów, dotyczących m.in. fauny wymoczków i skorupiaków polskich, antropologii górali tatrzańskich, etnografii Podhala.

  • Wykłady zoologii, miane w Szkole Głównej Warszawskiej (kurs litografowany; pierwsze wiadomości o darwinizmie w Polsce), 1863;
  • Karol Darwin, w: Wszechświat, (1882);
  • Przyczyny dziedziczności i zmienności u roślin i u zwierząt, w: Ateneum (1887),
  • podręcznik Zasady zoologii (1888)[2].

Oraz przetłumaczył na język polski dzieła Eduarda Oscara Schmidta, Alfreda Russela Wallace'a i Thomasa Henry'ego Huxleya.

Jako działacz Towarzystwa Tatrzańskiego August Wrześniowski w wydanej przez warszawskie Ateneum w 1881 r. pracy Tatry i Podhalanie, przedrukowanej rok później w „Pamiętniku Towarzystwa Tatrzańskiego” wspomina o góralskich pieśniach, podając ich przykłady.

Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 178-1-9/10)[3][4].

Przypisy

  1. Wrześniowski August, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2020-11-24] .
  2. AugustA. Wrześniowski AugustA., Zasady zoologii [online], polona.pl [dostęp 2019-07-25] .
  3. Cmentarz Stare Powązki: Tadzio Wrześniowski, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-06-14] .
  4. nekrolog w Kurierze Warszawskim R. 72, 1892, nr 137, s.2

Bibliografia

  • G. Brzęk, Wrześniowski August, w: Słownik Biologów Polskich, pod red. S. Feliksiaka, Warszawa 1987, s. 508-509.

Linki zewnętrzne

  • Historia Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego. biol.uw.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-02-02)].
  • Popularyzator darwinizmu
  • Publikacje Augusta Wrześniowskiego w serwisie Polona
  • ISNI: 0000000072145613
  • VIAF: 102024906
  • PLWABN: 9810658363105606
  • NUKAT: n99009416
  • WorldCat: viaf-102024906
  • PWN: 3998307