Astarte (bogini)

Ten artykuł dotyczy bogini miłości, płodności i wojny. Zobacz też: inne znaczenia nazwy Astarte.
Astarte
bogini miłości, płodności i wojny
Ilustracja
Fenicka figurka alabastrowa z VII wieku p.n.e., prawdopodobnie przedstawia boginię Astarte, Narodowe Muzeum Acheologiczne, Madryt
Występowanie

religia fenicka
religia kananejska

Odpowiednik

Inanna (sumeryjska),
Isztar (babilońsko-asyryjska)
Afrodyta (grecki)

Multimedia w Wikimedia Commons
Św. Bartłomiej burzy ołtarz Astarte (Kościół św. Bartłomieja w Czańcu koło Kęt)

Astarte albo Asztarte (gr. Αστάρτη, fenic. 𐤏𐤔𐤕𐤓𐤕) – imię fenickiej i kananejskiej bogini miłości, płodności i wojny, tożsamej z babilońsko-asyryjską boginią Isztar i sumeryjską Inanną (Panią Niebios). Grecy utożsamiali Astarte z Afrodytą.

Współcześnie, podczas prac archeologicznych, odnajdowane są niewielkie stele, figurki i medaliony przedstawiające zapewne Astarte. Na wizerunkach tych bogini przedstawiana jest zwykle naga, bardzo często z kwiatami lotosu (symbole płodności) w dłoniach. Niekiedy stoi na grzbiecie lwa lub konia. Bardzo często, w sposób typowy dla religii kananejskiej, Astarte odbierała cześć pod postacią betyli.

Nieodłącznym elementem kultu Astarte były akty seksualne spełniane pomiędzy wyznawcami odwiedzającymi świątynię a specjalnymi kapłankami zwanymi kedesza. Cześć oddawano również paląc kadzidła, składając w ofierze produkty spożywcze, zwierzęta.

Astarte, pod imieniem ‘Athtart (‘ṯtrt), pojawia w tekstach z Ugarit, gdzie razem z boginią Anat wspiera Baala w walce z jego wrogami. Astarte czczono także w Egipcie, gdzie jej kult wprowadzili Hyksosi. Inwokację do bogini zawierają także odnalezione w 1964 roku Blaszki z Pyrgi napisane w językach fenickim i etruskim[1].

Kult Astarte – nazywanej też Królową Niebios (oraz Baala) – bardzo rozpowszechnił się także wśród Izraelitów, o czym niejednokrotnie wspomina Biblia. Spotykało się to ze sprzeciwem kapłanów i proroków hebrajskiego Boga Jahwe, którzy niekiedy doprowadzali do krwawych starć.

Przypisy

  1. Gary N.G.N. Knoppers Gary N.G.N., "The God in His Temple": The Phoenician Text from Pyrgi as a Funerary Inscription, „Journal of Near Eastern Studies”, 51 (2), 1992, s. 105–120, DOI: 10.1086/373534, ISSN 0022-2968 [dostęp 2018-01-20] .

Bibliografia

  • Gerd Scherm, Brigitte Tast Astarte und Venus. Eine foto-lyrische Annäherung (1996), ISBN 3-88842-603-0
  • Jean-Pierre Thiollet, Je m'appelle Byblos (2005), ISBN 2-914-266-04-9

Linki zewnętrzne

  • Wizerunek bogini na złotej plakietce z Lachisz, 13 stulecie p.n.e.
  • VIAF: 805767, 97146937734313830072
  • LCCN: n2016036345
  • GND: 118650750
  • SUDOC: 027454223
  • J9U: 987007293881305171
  • GIA: 901000784
  • PWN: 3871955
  • Britannica: topic/Astarte-ancient-deity
  • БРЭ: 1835393
  • SNL: Astarte
  • Catalana: 0005816
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 4276