201 Meksykański Dywizjon Myśliwski

201 Meksykański Dywizjon Myśliwski
Escuadrón Aéreo de Pelea 201
201st Mexican Fighter Squadron
Ilustracja
P-47 Thunderbolt 201 Meksykańskiego Dywizjonu Myśliwskiego.
Historia
Państwo

 Stany Zjednoczone
(1944–45)
 Meksyk
(1945 – do teraz)

Sformowanie

24 lipca 1944

Działania zbrojne
II wojna światowa – wojna na Pacyfiku
Organizacja
Kryptonim

Aztec Eagles

Dyslokacja

Victoria (Teksas)

Rodzaj sił zbrojnych

lotnictwo

Formacja

 US Air Force
Fuerza Aérea Mexicana

Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Wystawa poświęcona 201 Dywizjonowi w National Museum of the United States Air Force

201 Meksykański Dywizjon Myśliwski (ang. 201st Mexican Fighter Squadron, hiszp. Escuadrón Aéreo de Pelea 201) – meksykańska ekspedycyjna jednostka lotnicza walcząca u boku Amerykanów na Pacyfiku i Dalekim Wschodzie podczas II wojny światowej, potocznie zwana „Azteckimi Orłami” (Aztec Eagles).

Geneza

Po zatopieniu przez niemieckie U-Booty dwóch meksykańskich statków prezydent Meksyku Manuel Avila Camacho podpisał 1 czerwca 1942 r. deklarację wojny z Niemcami, Włochami i Japonią[1]. Meksykańskie lotnictwo rozpoczęło loty patrolowe wzdłuż karaibskiego i atlantyckiego wybrzeża kraju w poszukiwaniu nieprzyjacielskich okrętów podwodnych. W kwietniu 1943 r. prezydent USA Franklin Delano Roosevelt spotkał się w Monterrey w Meksyku z M. A. Camacho w celu uzgodnienia aktywnego zaangażowania się Meksyku w działania wojenne[2]. W rezultacie zdecydowano o powołaniu Fuerza Aérea Expedicionaria Mexicana (FAEM), czyli ekspedycyjnych meksykańskich sił lotniczych[3]. Składały się one z 201 Dywizjonu i personelu pomocniczego. Liczyły ok. 300 ludzi, w tym 38 doświadczonych pilotów. Jeszcze w 1943 r. pierwszych siedmiu meksykańskich pilotów rozpoczęło 8-miesięczne przeszkolenie bombowe w amerykańskiej bazie lotniczej NAS North Island. 29 grudnia meksykański senat zadecydował o wysłaniu FAEM. Na ich czele stanął płk Antonio Cardenas Rodriguez, zaś dowódcą 201 Dywizjonu został kpt. Radames Graxiola Andrade[4]. Z powodu braków kadrowych w lotnictwie meksykańskim, zwłaszcza wśród instruktorów, większość szkolenia odbywała się w USA[1]. Piloci trafili do bazy lotniczej Foster Field w Victorii w Teksasie, gdzie przeszli przeszkolenie na samolotach szkolnych AT-6, a następnie Curtiss P-40. Mechanicy szkolili się w zakładach Republic Aviation w Farmingdale w stanie Nowy Jork[5].

Następnie 201 Dywizjon trafił do Pocatello w Idaho, gdzie został przeorganizowany, wyposażony i przetrenowany na samolotach myśliwskich P-47 Thunderbolt[2]. Dalej szkolił się w Teksasie w bazie Majors Field w Greenville (nocne loty i akrobacje), Amarillo (strzelania do celów naziemnych) i Brownsville (strzelania powietrzne)[2]. Podczas tych szkoleń zginęło 2 pilotów. Ostatecznie całość FAEM na początku 1945 r. została przeniesiona do bazy Camp Stoneman koło San Francisco, gdzie 8 kwietnia została zaokrętowana. Obydwa rządy zdecydowały, że 201 Dywizjon powinien wejść w skład United States Army Air Forces i podlegać amerykańskiemu dowództwu, a samoloty nosić oznaczenia USAF. Natomiast meksykańskie barwy i symbole występowały na skrzydłach i pionowym stateczniku. 30 kwietnia Meksykanie przybyli do Manili na Filipinach, rozpoczynając swój szlak bojowy[2].

Walki na Pacyfiku i Dalekim Wschodzie

Kpt. Andrade z 201 Dywizjonu stoi przed swoim P-47D z zespołem mechaników-inżynierów po powrocie z misji bojowej nad Luzonem

201 Dywizjon został podzielony na cztery eskadry (A, B, C i D). Przydzielono go do 58 Grupy Bojowej w 5 Dowództwie Lotniczym i wyposażono w samoloty P-47 Thunderbolt. W maju rozpoczął loty bojowe, wspierając bezpośrednio amerykańską 25 Dywizję Piechoty podczas walk w północnej części Luzonu[4]. Pierwszym pilotem zestrzelonym przez Japończyków (obrona przeciwlotnicza) był por. Carlos Garduño[4]. Na początku lipca 201 Dywizjon został przeniesiony do bazy Clark Field i rozpoczął długodystansowe misje uderzeniowe na Formozę[6]. Były to bardzo wyczerpujące i niebezpieczne loty. W sierpniu wykonywał głównie bombardowania portu Karenko na Formozie[6]. Przygotowywał się wówczas do wspierania planowanej inwazji amerykańskiej na Wyspy Japońskie, do czego jednak nie doszło po zrzuceniu bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki. Podczas całej swojej działalności bojowej 201 Dywizjon przeprowadził 785 lotów, zrzucając 1497 ton bomb i wystrzeliwując ponad 166 tys. pocisków[7]. Żaden z jego pilotów nie poległ w walce, czterech zginęło w wypadkach[7].

Misje przeprowadzone przez 201 Dywizjon:

  • 53 misje bezpośredniego wsparcia amerykańskich oddziałów na Luzonie,
  • 37 misji treningowych w lipcu 1944 r., w tym transportowanie nowych samolotów z wyspy Biak,
  • 4 misje uderzeniowe na Formozę,
  • 1 misja bombowa na port Karenko (Hualian) na Formozie,
  • 1 misja eskortowa konwoju amerykańskiego na północ od Filipin[7].

Epilog

Prezydent Meksyku Enrique Peña Nieto i minister spraw zagranicznych Claudia Ruiz Massieu Salinas oddają hołd meksykańskim lotnikom pod ich pomnikiem w Manili, stolicy Filipin

23 października FAEM został zaokrętowany w Manili i powrócił 13 listopada do San Pedro w Kalifornii, zaś kilka dni później do Meksyku. 20 listopada miała miejsce w mieście Meksyk uroczysta parada przed prezydentem M. A. Camacho[8]. Wszyscy piloci zostali udekorowani medalami i uhonorowani jak bohaterowie wojenni[8]. Później otrzymali oni także odznaczenia amerykańskie, w tym płk A. C. Rodrigues i kpt. R. Gaxiola – Legion of Merit.

Cały dywizjon został odznaczony 22 listopada 2004 r. Filipińską Legią Honorową, jako jedyna jednostka uhonorowana w ten sposób[9].

Obecnie w mieście Meksyk znajduje się Tribuna Monumental, pomnik poświęcony pilotom 201 Dywizjonu, przed którym corocznie 18 listopada odbywają się oficjalne uroczystości organizowane przez rząd i meksykańskie siły lotnicze[10]. W kilku bazach lotniczych i miastach są pomniki upamiętniające dywizjon.

W meksykańskich siłach lotniczych istnieje do tej pory 201 Dywizjon, stacjonujący w bazie Cozumel w Quintana Roo, który lata na samolotach Pilatus PC-7[7].

Przypisy

  1. ↑ a b Marcin Strembski: Meksykański 201. Dywizjon Myśliwski w walkach na Filipinach latem 1945 r.. Technika Wojskowa Historia, 2014. [dostęp 2021-11-21]. (ang.).
  2. ↑ a b c d Lucy Guevara: Reynaldo Perez Gallardo. The University of Texas at Austin. [dostęp 2021-11-21]. (ang.).
  3. ↑ #AGNRecuerda la formación de la Fuerza Aérea Mexicana. Gobierno de México. [dostęp 2021-11-21]. (ang.).
  4. ↑ a b c Richard Parker: When the Mexican Air Force Went to War Alongside America. The New York Times, 27.05.2020. [dostęp 2021-11-21]. (ang.).
  5. ↑ FUERZA AÉREA EXPEDICIONARIA MEXICANA. ESCUADRÓN DE PELEA 201. aztecmodels.com. [dostęp 2021-11-21]. (hiszp.).
  6. ↑ a b James Baron: Flight of the Aztec Eagles: When Mexico Bombed Taiwan. The Taipei Times, 20.06.2020. [dostęp 2021-11-21]. (ang.).
  7. ↑ a b c d Klemen, L.: 201st Mexican Fighter Squadron. The Netherlands East Indies 1941–1942. [dostęp 2021-11-21]. (ang.).
  8. ↑ a b World War II: Mexican Air Force Helped Liberate the Philippines. HistoryNet. [dostęp 2021-11-21]. (ang.).
  9. ↑ Briefer on the Philippine Legion of Honor. gov.ph (Official Gazette). [dostęp 2016-04-12]. (ang.).
  10. ↑ México Desconocido: El Audiorama del Bosque de Chapultepec, una isla de tranquilidad. [dostęp 2021-11-21]. (hiszp.).

Linki zewnętrzne

  • The Saga of the Aztec Eagles. Los Angeles Times, 25.06.2004. [dostęp 2021-05-09]. (ang.).
  • Leyte Gulf: The Mexican Air Force. [dostęp 2021-05-09]. (ang.).
  • John Philip Wyllie: Escuadron 201 Pilot Recalls Mexico’s Role in WWII. La Prensa San Diego, 9.05.2003. [dostęp 2021-05-09]. (ang.).
  • A tribute to the 201. [dostęp 2021-05-09]. (ang.).