Kodzjori

Kodzjori
კოჯორი
Dorp in Georgië Vlag van Georgië
Kodzjori (Georgië)
Kodzjori
Geografie
Regio Tbilisi
Gemeente Tbilisi
Hoogte 1350 m
Coördinaten 41° 40′ NB, 44° 42′ OL
Bevolking
Inwoners (2014) Gedaald 1.232[1]
Overige informatie
Tijdzone UTC+4
Kodzjori in Tbilisi
Kodzjori (Tbilisi)
Kodzjori
Foto's
Omgeving Kodzjori
Omgeving Kodzjori
Portaal  Portaalicoon   Georgië

Kodzjori (Georgisch: კოჯორი) is een 'nederzetting met stedelijk karakter' (დაბა, daba) in de hoofdstedelijke regio Tbilisi waarbinnen het is ingedeeld bij het Mtatsminda district van de hoofdstad. Volgens de volkstelling van 2014 had Kodzjori 1.232 inwoners.[1] Het ligt hemelsbreed ongeveer 9 kilometer ten zuidwesten van het oude centrum van Tbilisi op 1300-1400 meter boven zeeniveau op het kruisvlak van de Teleti- en Mtatsminda bergruggen, de meest oostelijke uitlopers van het Trialetigebergte.

Geschiedenis

Kodzjorifort

De geschiedenis van Kodzjori als plaats gaat terug naar minimaal de late middeleeuwen. In de 14e eeuw werd er al over geschreven, maar de plek was al veel eerder bewoond en een strategisch belangrijke locatie. Het Kodzjorikasteel, ook bekend als het Agarata- of Azeoelifort,[2][3] lag ten zuiden van de Kodzjori op de uitlopers van het Trialetigebergte en controleerde daarmee de Algetivallei en de belangrijke wegen tussen Gardabani en Sjida Kartli, en tussen Tbilisi en Trialeti. De hoogte boven Tbilisi waar Kodzjori ligt, de oostelijke uitlopers van het Trialetigebergte, was een geregeld strijdtoneel van gevechten om de stad.[4] De beroemdste koningin van het koninkrijk Georgië, Tamar, stierf in 1213 in het Kodzjorikasteel.

In februari 1921 vonden op de hoogtes bij Kodzjori en Tabachmela zware gevechten plaats tijdens de invasie van het Rode Leger in de Democratische Republiek Georgië. Hierbij ging het net als in de geschiedenis om de controle over de strategische hoogtes bij Tbilisi voor de verovering van de stad.[5] Uiteindelijk verloren de Georgiërs de strijd en kon Tbilisi op 25 februari 1921 zonder tegenstand in de stad worden ingenomen door de Sovjets, wat een einde maakte aan de korte onafhankelijkheid.[6]

In de Sovjetperiode werd de plaats een klimatologisch centrum voor patiënten met bot- en luchtwegklachten zoals tuberculose, en kwamen er sanatoria.[7] In 1968 werd het mede door deze functie en de groei gepromoveerd tot 'nederzetting met stedelijk karakter' (დაბა, daba).[9] Kodzjori lag sinds 1930 in het district Gardabani (regio Kvemo Kartli), tot de grenzen van de stadsregio Tbilisi in 2006 flink werden aangepast ten koste van de omliggende gemeenten. Sindsdien valt Kodzjori en omgeving onder de gemeente en stadsregio Tbilisi.[10] Eerst werd dit gebied bij het district Didgori van Tbilisi ingedeeld,[11] maar later veranderde dat in Mtatsminda.[12]

Demografie

Volgens de volkstelling van 2014 had Kodzjori 1.232 inwoners en kende een vrijwel geheel Georgische samenstelling. Er werden een twintigtal Pontische Grieken en een tiental Russen geregistreerd.[13] In 1923 kende het dorp nog een relatief grote Armeense (22%) en Russische minderheid (14%).[14]

Jaar 1923 1939 1959 1970 1979 1989 2002[15] 2014
Aantal 299 - - 3.032 Gedaald 2.005 Gedaald 1.753 Gestegen 1.867 Gedaald 1.232
Verantwoording data: Bevolkingsstatistiek Georgië 1923,[14] 1970 tot heden[1][15]

Bezienswaardigheden

De belangrijkste bezienswaardigheid in Kodzjori zijn de ruïnes van het Kodzjorikasteel (of ook wel Azeoeli- of Agaratakasteel). De oudste zichtbare delen stammen uit de 11e eeuw, en het kasteel speelde een belangrijke rol in de hoogtijdagen van het Koninkrijk Georgië. Koningin Tamar stierf hier in 1213. Het kasteel is gelegen op een rots op 1250 meter boven zeeniveau en biedt een uitzicht over de wijde omgeving.[2][17] Anderhalve kilometer ten noorden van Kodzjori ligt het middeleeuwse Oedzoklooster op een 1416 meter hoge top van de Mtatsmindabergrug, een uitloper van het Trialetigebergte.[18]

Vervoer

Kodzjori is rechtstreeks met het oude centrum van Tbilisi (Sololaki) verbonden via de Tbilisi-Manglisi weg langs Tabachmela en de Botanische Tuinen, een route van ongeveer 17 kilometer. In de andere richting leidt de weg naar Manglisi en Tsalka via de hooglanden van noord-Kvemo Kartli.

Mediabestanden
Commons heeft mediabestanden in de categorie Kojori.


Bronnen, noten en/of referenties
  1. ↑ a b c (en) Population cities & towns of Georgia. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 22 november 2021. Geraadpleegd op 1 januari 2022.
  2. ↑ a b (ka) Kodzjorikasteel. Angi.ge culturele monumenten. Gearchiveerd op 24 juli 2022. Geraadpleegd op 24 juli 2022.
  3. ↑ (ka) Topoarchaeologisch woordenboek van Kartli - Azeoela. National Parliamentary Library of Georgia. Gearchiveerd op 18 augustus 2023. Geraadpleegd op 24 juli 2022.
  4. ↑ (ka) Topoarchaeologisch woordenboek van Kartli - Kodzjori. National Parliamentary Library of Georgia. Geraadpleegd op 24 juli 2022.
  5. ↑ (ka) February 24, 1921: Commander-in-Chief General Kvinitadze decided to leave Tiflis. Civil Georgia - Republiek 100 (25 februari 1921). Gearchiveerd op 18 augustus 2023. Geraadpleegd op 23 juli 2022.
  6. ↑ (ka) Het zakte weg Kodzjori en Tabakhmela. Kvira.ge (25 februari 2015). Gearchiveerd op 23 juli 2022. Geraadpleegd op 23 juli 2022.
  7. ↑ (en) Definition of "Kojori". Great Soviet Encyclopedia, 3rd edition 1969–1978. Gearchiveerd op 27 maart 2022. Geraadpleegd op 28 februari 2022.
  8. ↑ (ka) deel I. Census.ge, National Statistics Office of Georgia (Geostat) (2003). Gearchiveerd op 10 oktober 2022. Geraadpleegd op 24 mei 2022.
  9. ↑ Via census 2002, deel I, pagina 94.[8]
  10. ↑ (ka) On Changing the Administrative Boundaries of Tbilisi, Gardabani Municipality and Mtskheta Municipality. Legislative Herald of Georgia (27 december 2006). Gearchiveerd op 7 oktober 2022. Geraadpleegd op 27 maart 2022.
  11. ↑ (ka) Didgori - Universeel Encyclopedisch Woordenboek 2006. National Parliamentary Library of Georgia. Gearchiveerd op 18 augustus 2023. Geraadpleegd op 24 juli 2022.
  12. ↑ (en) Tbilisi in Figures 2018 (pdf). Gemeente Tbilisi 12. Gearchiveerd op 19 februari 2022. Geraadpleegd op 28 november 2021.
  13. ↑ (en) Ethnic composition Georgia 2014. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 1 juli 2022. Geraadpleegd op 24 juli 2022.
  14. ↑ a b (en) Ethnic composition of Georgia 1923. Population Statistics Eastern Europe and former USSR. Gearchiveerd op 25 september 2022. Geraadpleegd op 19 juli 2022.
  15. ↑ a b Bij de volkstelling van 2014 werd een onverklaarbaar gat ten opzichte van de data van het nationaal statistisch bureau Geostat gevonden. Uit VN begeleid onderzoek is gebleken dat de volkstelling van 2002 ongeveer 8-9 procent te hoog was. Zie[16], "1. Introduction", Pagina 1.
  16. ↑ (en) Population Dynamics in Georgia - An Overview Based on the 2014 General Population Census Data (pdf). National Statistics Office of Georgia, Geostat (29 november 2017). Geraadpleegd op 1 januari 2022.
  17. ↑ (en) Kojori Fortress. Georgian Travel Guide. Gearchiveerd op 28 september 2022. Geraadpleegd op 24 juli 2022.
  18. ↑ (en) Udzo Monastery. Georgian Travel Guide. Gearchiveerd op 24 juli 2022. Geraadpleegd op 24 juli 2022.