Gagaoezisch

Gagaoezisch
gagauz dili
Gesproken in Vlag van Bulgarije Bulgarije
Vlag van Griekenland Griekenland
Vlag van Moldavië Moldavië
Vlag van Roemenië Roemenië
Vlag van Rusland Rusland
Vlag van Oekraïne Oekraïne
Vitaliteit bedreigd
Sprekers 148.720
Taalfamilie
  • Altaïsch (omstreden)
    • Turks
      • Ogoezisch
        • Gagaoezisch
Alfabet Latijns, cyrillisch
Officiële status
Officieel in
  • Vlag van Moldavië Moldavië
    • Gagaoezië
  • Vlag van Oekraïne Oekraïne (regionaal)
Taalcodes
ISO 639-1 -
ISO 639-2 tut
ISO 639-3 gag
Portaal  Portaalicoon   Taal

Het Gagaoezisch (Gagauz dili) is een Turkse taal, die wordt gesproken door de Gagaoezen.

Verspreiding en verwantschap

Het Gagaoezisch wordt voornamelijk gesproken in de Moldavische autonome regio Gagaoezië. Daarnaast zijn er Gagaoezische minderheden in Oekraïne en de Balkan. De taal is gebaseerd op het Balkan-Turks en is beïnvloed door tradioneel Turks. Er zijn zo'n 150.000 moedertaalsprekers van het Gagaoezisch. Zowel mondelinge als schriftelijke communicatie tussen sprekers van Gagaoezisch en Turks is zonder problemen mogelijk, omdat de twee talen slechts in geringe mate van elkaar verschillen.

Klankleer

Medeklinkers
labiaal dentaal alveolaar post-
alveolaar 		palataal velaar glottaal
nasaal m n
plosief p b t d k ɡ
affricaat t͡s t͡ʃ d͡ʒ
fricatief f v s z ʃ ʒ h
tremulant ɾ ~ r
approximant l j
Klinkers
voor centraal achter
gesloten i y ɯ u
midden e ø ə o
open æ ɑ

Schrift

Het Gagaoezisch wordt geschreven in een op het Turks gebaseerde versie van het Latijnse alfabet. Tussen 1957 en 1993 werd het cyrillisch alfabet gebruikt.

Latijns alfabet
A a Ä ä B b C c Ç ç D d E e Ê ê
F f G g H h I ı İ i J j K k L l
M m N n O o Ö ö P p R r S s Ş ş
T t Ţ ţ U u Ü ü V v Y y Z z
Cyrillisch alfabet
А а Ӓ ӓ Б б В в Г г Д д Е е Ё ё
Ж ж Ӂ ӂ З з И и Й й К к Л л М м
Н н О о Ӧ ӧ П п Р р С с Т т У у
Ӱ ӱ Ф ф Х х Ц ц Ч ч Ш ш Щ щ Ъ ъ
Ы ы Ь ь Э э Ю ю Я я

Tekstvoorbeeld

De onderstaande tekst is een uittreksel uit de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens in het Gagaoezisch.

Nederlands Gagaoezisch Gagaoezisch
(1957-1993)
Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren. Zij zijn begiftigd met verstand en geweten, en behoren zich jegens elkander in een geest van broederschap te gedragen. Insannar hepsi duuêrlar serbest hem birtakım kendi kıymetindä hem haklarında. Onnara verilmiş akıl hem üz da läazım biri-birinä davransınnar kardaşlık ruhuna uygun. Инсаннар хепси дууэрлар сербест хем биртакым кенди кыйметиндӓ хем хакларында. Оннара верилмиш акыл хем ӱз да лӓазым бири-биринӓ даврансыннар кардашлык рухуна уйгун.
Zie de Gagaoezische uitgave van Wikipedia.

Referenties

  • Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Gagauz language op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
Bibliografische informatie
· · Sjabloon bewerken
Ogoers:Tsjoevasjisch · Bolgar · Chazarisch
Oeigoers:Gökturks · Chagatai · Oezbeeks · Oeigoers · Äynu · Lop · Ili
Kiptsjaaks:Kazachs · Kirgizisch · Tataars · Altajs · Basjkiers · Karatsjaj-Balkaars · Karakalpaks · Koemuks · Nogais · Karaïm · Koemaans · Krymtsjak · Baraba · Krim-Tataars
Ogoezisch:Turks · Azerbeidzjaans · Turkmeens · Gagaoezisch · Osmaans · Balkan-Turks · Horasan-Turks · Petsjenegisch · Qashqai · Salar · Afsjarisch · Iraaks-Turkmeens
Khalaj:Khalaj
Siberisch:Chakassisch · Dolgaans · Jakoets · Toevaans · Tsjoelyms · Fuyu-Kirgizisch · Sjor · Tofa · Yugur
Mogelijk verwante talen en families:Altaïsche talen · Oeraalse talen · Mongools · Toengoezisch · Koreaans · Japanse talen