Datahandelaar

Een datahandelaar of een handelsinformatiebureau (of de Engelstalige benaming data broker) is een bedrijf dat handelt in gegevens.

Data

Datahandelbedrijven kopen informatie op en verkopen die informatie weer of bieden analyses aan op grond van die informatie. Die analyses worden bijvoorbeeld gebruikt voor marketing of kredietanalyses.[1] De bedrijven verzamelen op verschillende manieren zo veel mogelijk data over zo veel mogelijk personen. Het tracken van het surfgedrag op internet is een van de middelen om aan data te komen.[2] Ook worden gegevens verzameld van de Basisregistraties Adressen en Gebouwen (BAG), het Kadaster, de Kamer van Koophandel, openbare registers, aanschrijvingen, publicaties en betalingsgegevensen, en data uit openbare en commerciële bronnen zoals faillissementsdata, Wsnp-data, onroerend-goeddata en via incassobureaus.[3] Ook op basis van patronen in koop- en surfgedrag kunnen de datahandelsbedrijven voorspellen hoe een burger zich gedraagt.[4] Het bedrijf Focum heeft bijvoorbeeld een Nationaal Consumenten Bestand aangelegd met daarin nagenoeg alle mailbare adressen en bijbehorende telefoonnummers van consumenten. Ook socio-demografische en lifestyle-kenmerken zijn in hun bezit. Zo kunnen persoonsprofielen worden opgebouwd met meer dan 70 kenmerken.[4]

Bedrijven

Nederland

Nederland telt zo’n 180 datahandelaren.[5] Grote Nederlandse datahandelaren zijn Focum (met data van 10,5 miljoen Nederlanders), Lindorff (10,3 miljoen), EDR (7,5 miljoen) en 4orange (7,4 miljoen[4]).[6] Ook het Amerikaanse bedrijf Experian heeft een Nederlandse tak.

In 2010 raakte het crossmediabedrijf Advance - dat later in handen kwam van Eyeworks, het latere Warner Bros. International Television Production Nederland - in opspraak door de verzameling van persoonsprofielen van 2,2 miljoen Nederlanders die ongeoorloofd werden verhandeld.[7]

Data Driven Marketing Association (DDMA) is de branchevereniging voor dialoogmarketing en telt circa 300 leden die via directe en interactieve media informeren, communiceren en verkopen.

Buitenland

In de Verenigde Staten is datagigant LiveRamp (voorheen Acxiom geheten) gevestigd. Dit bedrijf verwerkt naar eigen zeggen meer dan 50 biljoen datatransacties per jaar en had een omzet van 1,06 miljard dollar in 2013.[8][4] Acxiom claimde van 10% van de wereldbevolking gegevens te hebben, met zo'n 1500 informatiestukjes per consument (aangehaald op Senate.gov). Het Britse bedrijf Cambridge Analytica claimde in 2017 dat het van 220 miljoen burgers uit de Verenigde Staten psychologische profielen heeft, opgebouwd uit 5.000 afzonderlijke datasets (een andere claim uit dat jaar gaat uit van 230 miljoen Amerikanen).

Wetgeving

De Nederlandse wetgeving stelt dat personen ingelicht moeten worden wanneer hun gegevens van het ene bedrijf overgaan naar een ander bedrijf.[6] In de wet en in de gedragscode van beroepsorganisatie Nederlandse Vereniging van Handelsinformatiebureaus (NVH) staat dat de informatie volledig en transparant moet zijn en een bureau desgevraagd de logica achter zijn kredietscores moet toelichten.[3] Gegevensverwerking moet voldoen aan de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG).

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties
  1. Nederlandse datahandelaren weten meer over je dan je denkt, Bits Of Freedom, Floris Kreiken, 10 oktober 2015. Geraadpleegd 2 december 2018. Gearchiveerd op 4 december 2018.
  2. Tracking: wat is het, hoe werkt het en wat kun je ertegen doen? (Deel 1), Bits Of Freedom, Tim van der Molen, 19 april 2017. Geraadpleegd 2 december 2018. Gearchiveerd op 4 december 2018.
  3. a b Datahandelaren verzamelen jouw gegevens, Consumentenbond, Marlies Feytens, 14 november 2016. Geraadpleegd 2 december 2018.
  4. a b c d Wie zijn de grootste datahandelaren van Nederland (en hoe beïnvloeden zij ons leven)?, De Correspondent, Maaike Goslinga, 3 augustus 2015. Geraadpleegd 2 december 2018.
  5. Zo houden datahandelaren ons in de gaten (maar wie controleert hen?), De Correspondent, Maaike Goslinga, 13 oktober 2015. Geraadpleegd 2 december 2018.
  6. a b 'Datahandelaren schenden privacy van miljoenen Nederlanders', NOS, 24 oktober 2017 12:11 (update 24 oktober 2017 13:46. Geraadpleegd 2 december 2018. Gearchiveerd op 4 december 2018.
  7. Mediabedrijf kaapt intieme gegevens 2,2 miljoen mensen, De Volkskrant, 14 februari 2009. Geraadpleegd 16 december 2020.
  8. https://www.acxiom.com/wp-content/uploads/2013/09/Mainframe-Hosting-factsheet.pdf