Euphorbiaceae

Euphorbiaceae
Description de cette image, également commentée ci-après
Euphorbia milii
Classification de Cronquist (1981)
Règne Plantae
Sous-règne Tracheobionta
Division Magnoliophyta
Classe Magnoliopsida
Sous-classe Rosidae
Ordre Euphorbiales

Famille

Euphorbiaceae
Juss. (1789)

Classification APG III (2009)

"Représentation graphique de la classification phylogénétique"
Classification APG III (2009)
Clade Angiospermes
Clade Dicotylédones vraies
Clade Rosidées
Clade Fabidées
Ordre Malpighiales
Famille Euphorbiaceae

La famille des Euphorbiaceae (Euphorbiacées) regroupe des plantes à fleurs dicotylédones de l'ordre des Malpighiales, cosmopolites sauf dans les régions arctique et antarctique.

C'est la septième plus vaste famille de plantes à fleurs avec plus de 6 000 espèces réparties en 200 à 300 genres.

Étymologie

Le nom vient du genre type Euphorbia, nom classique d'une espèce de ce genre (passé au grec ευφορβος / euphorbos), dédié par le roi de Maurétanie, Juba II ( - ), à son médecin Euphorbus[1].

Classification

Lorsque Bernard de Jussieu créa cette famille en 1789[2], il regroupa beaucoup d’anciennes familles dont sont précisés les noms pour mémoire :

Acalyphaceae (Acalypha), Androstachydaceae (Androstachys (es)), Bertyaceae (Bertya (en)), Bischofiaceae (Bischofia (en)), Columellaceae, Crotonaceae (Croton), Hippomanaceae (Hippomane), Hymenocardiaceae (Hymenocardia), Mercurialaceae (Mercurialis), Micrantheaceae (Micrantheum), Oldfieldiaceae (Oldfieldia), Peraceae (Pera (en)), Phyllanthaceae (Phyllanthus), Picrodendraceae (Picrodendron (en)), Putranjivaceae (Putranjiva (en)), Porantheraceae (Poranthera (en)), Pseudanthaceae (Pseudanthus (en)), Ricinaceae (Ricinus), Ricinocarpaceae (Ricinocarpos), Scepaceae (Scepeae), Stilaginaceae, Tithymalaceae, Tragiaceae (Tragia (en)), Treviaceae ou Trewiaceae, Uapacaceae (Uapaca)[3].

Les espèces des familles invalidées forment l'actuelle famille des Euphorbiaceae.

Quatre familles ont été considérées comme des entités taxonomiques significatives :

Liste des genres

Selon Angiosperm Phylogeny Website (21 janvier 2018)[4] :

  • Acalypha
  • Acidocroton
  • Acidoton
  • Actinostemon
  • Adelia
  • Adenocline
  • Adenopeltis
  • Adenophaedra
  • Adriana
  • Afrotrewia
  • Agrostistachys
  • Alchornea
  • Alchorneopsis
  • Aleurites
  • Algernonia
  • Alphandia
  • Amperea
  • Amyrea
  • Angostylis
  • Annesijoa
  • Anomalocalyx
  • Anomostachys
  • Anthostema
  • Aparisthmium
  • Argomuellera
  • Argythamnia
  • Astraea
  • Astrococcus
  • Aubletiana
  • Avellanita
  • Balakata
  • Baliospermum
  • Baloghia
  • Benoistia
  • Bernardia
  • Bertya
  • Beyeria
  • Bia
  • Blachia
  • Blumeodendron
  • Bocquillonia
  • Bonania
  • Borneodendron
  • Bossera
  • Botryophora
  • Brasiliocroton
  • Bruea
  • Caelebogyne
  • Calycopeplus
  • Caperonia
  • Caryodendron
  • Casabitoa
  • Cavacoa
  • Cephalocroton
  • Cephalocrotonopsis
  • Cephalomappa
  • Cheilosa
  • Chiropetalum
  • Chlamydojatropha
  • Chondrostylis
  • Chrozophora
  • Cladogelonium
  • Cladogynos
  • Claoxylon
  • Claoxylopsis
  • Cleidiocarpon
  • Cleidion
  • Cnesmone
  • Cnidoscolus
  • Cocconerion
  • Codiaeum
  • Colliguaja
  • Conceveiba
  • Conosapium
  • Croton
  • Crotonogyne
  • Ctenomeria
  • Cunuria
  • Cyrtogonone
  • Cyttaranthus
  • Dalechampia
  • Dalembertia
  • Dendrocousinsia
  • Dendrothrix
  • Deutzianthus
  • Dichostemma
  • Dimorphocalyx
  • Discoclaoxylon
  • Discocleidion
  • Discoglypremna
  • Ditaxis
  • Ditrysinia
  • Ditta
  • Dodecastigma
  • Domohinea
  • Doryxylon
  • Droceloncia
  • Dysopsis
  • Elateriospermum
  • Endospermum
  • Enriquebeltrania
  • Epiprinus
  • Erismanthus
  • Erythrococca
  • Euphorbia
  • Excoecaria
  • Fahrenheitia
  • Falconeria
  • Fontainea
  • Garcia
  • Garciadelia
  • Gitara
  • Givotia
  • Glycydendron
  • Gradyana
  • Grimmeodendron
  • Grossera
  • Gymnanthes
  • Haematostemon
  • Hamilcoa
  • Hancea
  • Hevea
  • Hippomane
  • Homalanthus
  • Homonoia
  • Hura
  • Hylandia
  • Jatropha
  • Joannesia
  • Klaineanthus
  • Kleinodendron
  • Koilodepas
  • Lasiococca
  • Lasiocroton
  • Leeuwenbergia
  • Leidesia
  • Leucocroton
  • Lobanilia
  • Loerzingia
  • Mabea
  • Macaranga
  • Mallotus
  • Manihot
  • Manniophyton
  • Maprounea
  • Mareya
  • Mareyopsis
  • Megalostylis
  • Megistostigma
  • Melanolepis
  • Mercurialis
  • Micrandra
  • Micrandropsis
  • Micrococca
  • Microstachys
  • Mildbraedia
  • Monotaxis
  • Moultonianthus
  • Myricanthe
  • Nealchornea
  • Necepsia
  • Neoboutonia
  • Neoguillauminia
  • Neoholstia
  • Neoscortechinia
  • Neoshirakia
  • Oligoceras
  • Omphalea
  • Ophthalmoblapton
  • Orfilea
  • Ostodes
  • Pachystroma
  • Pachystylidium
  • Pantadenia
  • Paracroton
  • Paranecepsia
  • Parapantadenia
  • Pausandra
  • Philyra
  • Pimelodendron
  • Plagiostyles
  • Platygyna
  • Pleradenophora
  • Plukenetia
  • Podadenia
  • Pseudagrostistachys
  • Pseudanthus
  • Pseudosenefeldera
  • Ptychopyxis
  • Pycnocoma
  • Radcliffea
  • Reutealis
  • Rhodothyrsus
  • Ricinocarpos
  • Ricinodendron
  • Ricinus
  • Rockinghamia
  • Romanoa
  • Sagotia
  • Sampantaea
  • Sandwithia
  • Sapium
  • Schinziophyton
  • Sclerocroton
  • Sebastiania
  • Seidelia
  • Senefeldera
  • Senefelderopsis
  • Shirakiopsis
  • Shonea
  • Sibangea
  • Spathiostemon
  • Speranskia
  • Sphaerostylis
  • Sphyranthera
  • Spirostachys
  • Stillingia
  • Strophioblachia
  • Sumbaviopsis
  • Suregada
  • Syndyophyllum
  • Tannodia
  • Tapoides
  • Tetrorchidium
  • Thyrsanthera
  • Tragia
  • Tragiella
  • Triadica
  • Trigonostemon
  • Vaupesia
  • Vernicia
  • Wetria

Selon NCBI (23 mai 2010)[5] :

  • sous-famille Acalyphoideae
    • tribu Acalypheae
    • tribu Adelieae
    • tribu Agrostistachydeae
      • Agrostistachys
      • Chondrostylis
      • Cyttaranthus
      • Pseudagrostistachys
    • tribu Alchorneae
    • tribu Ampereae
      • Amperea
      • Monotaxis
    • tribu Bernardieae
      • Adenophaedra
      • Afrotrewia
      • Bernardia
      • Discocleidion
      • Necepsia
      • Paranecepsia
    • tribu Caryodendreae
      • Alchorneopsis
      • Caryodendron
      • Discoglypremna
    • tribu Chaetocarpeae
    • tribu Cheiloseae
      • Cheilosa
      • Neoscortechinia
    • tribu Chrozophoreae
      • Caperonia
      • Chiropetalum
      • Chrozophora
      • Ditaxis
      • Melanolepis
      • Philyra
      • Speranskia
      • Sumbaviopsis
      • Thyrsanthera
    • tribu Epiprineae
      • Adenochlaena
      • Cephalocroton
      • Cephalomappa
      • Koilodepas
    • tribu Erismantheae
      • Moultonianthus
      • Syndyophyllum
    • tribu Omphaleae
    • tribu Plukenetieae
      • Acidoton
      • Astrococcus
      • Cnesmone
      • Dalechampia
      • Gitara
      • Platygyna
      • Plukenetia
      • Romanoa
      • Tetracarpidium
      • Tragia
      • Tragiella
    • tribu Pycnocomeae
      • Argomuellera
      • Blumeodendron
      • Droceloncia
      • Pycnocoma
  • sous-famille Crotonoideae
    • tribu Adenoclineae
      • Adenocline
      • Ditrysinia
      • Ditta
      • Endospermum
      • Glycydendron
      • Klaineanthus
      • Tetrorchidium
    • tribu Aleuritideae
    • tribu Codiaeae
      • Baliospermum
      • Baloghia
      • Blachia
      • Codiaeum
      • Dodecastigma
      • Fontainea
      • Hylandia
      • Ophellantha
      • Ostodes
      • Pausandra
      • Sagotia
      • Strophioblachia
    • tribu Crotoneae
    • tribu Elateriospermeae
      • Elateriospermum
    • tribu Gelonieae
      • Gelonium
      • Suregada
    • tribu Jatropheae
      • Deutzianthus
      • Jatropha
      • Joannesia
      • Leeuwenbergia
    • tribu Manihoteae
    • tribu Micrandreae
      • Hevea
      • Micrandra
      • Micrandropsis
    • tribu Ricinocarpeae
    • tribu Ricinodendreae
    • tribu Trigonostemoneae
  • sous-famille Euphorbioideae
  • Euphorbiaceae incertae sedis
    • Cladogelonium
    • Vaupesia

Selon DELTA Angio (23 mai 2010)[6] :

  • Acalypha
  • Acidocroton
  • Acidoton
  • Actephila
  • Adelia
  • Adenochlaena
  • Adenocline
  • Adenopeltis
  • Adenophaedra
  • Adriana
  • Aerisilvaea
  • Afrotrewia
  • Agrostistachys
  • Alchornea
  • Alchorneopsis
  • Aleurites
  • Algernonia
  • Alphandia
  • Amanoa
  • Amperea
  • Amyrea
  • Andrachne
  • Angostyles
  • Annesijoa
  • Anomalocalyx
  • Anthostema
  • Aparisthium
  • Apodiscus
  • Aporusa
  • Argomuellera
  • Argythamnia
  • Aristogeitonia
  • Ashtonia
  • Astrocasia
  • Astrococcus
  • Austrobuxus
  • Avellanita
  • Baccaurea
  • Baliospermum
  • Baloghia
  • Benoistia
  • Bernardia
  • Bertya
  • Beyeria
  • Blachia
  • Blotia
  • Blumeodendron
  • Bocquillonia
  • Bonania
  • Borneodendron
  • Bossera
  • Botryophora
  • Breynia
  • Bridelia
  • Calvacoa
  • Calycopeplus
  • Canaca
  • Caperonia
  • Caryodendron
  • Casabitoa
  • Celaenodendron
  • Celianella
  • Cephalocroton
  • Cephalomappa
  • Chaetocarpus
  • Chascotheca
  • Cheilosa
  • Chiropetalum
  • Chlamydojatropha
  • Chondrostylis
  • Chonocentrum
  • Choriceras
  • Chrozophora
  • Cladogelonium
  • Cladogynos
  • Claoxylon
  • Claoxylopsis
  • Cleidiocarpon
  • Cleidion
  • Cleistanthus
  • Clutia
  • Cnesmone
  • Cnidoscolus
  • Cocconerion
  • Codiaeum
  • Colliguaja
  • Conceveiba
  • Cordemoya
  • Croizatia
  • Croton
  • Crotonogyne
  • Crotonogynopsis
  • Crotonopsis
  • Ctenomeria
  • Cubanthus
  • Cyrtogonone
  • Cyttaranthus
  • Dalechampia
  • Dalembertia
  • Deuteromallotus
  • Deutzianthus
  • Dichostemma
  • Dicocleidion
  • Dicoelia
  • Didymocistus
  • Dimorphocalyx
  • Discocarpus
  • Discoclaoxylon
  • Discoglypremna
  • Dissiliaria
  • Ditaxis
  • Ditta
  • Dodecastigma
  • Domohinea
  • Doryxylon
  • Droceloncia
  • Drypetes
  • Duvigneaudia
  • Dysopsis
  • Elaeophorbia
  • Elateriospermum
  • Eleutherostigma
  • Endadenium
  • Endospermum
  • Enriquebeltrania
  • Epiprinus
  • Eremocarpus
  • Erismanthus
  • Erythrococca
  • Euphorbia
  • Excoecaria
  • Fahrenheitia
  • Flueggea
  • Fontainea
  • Garcia
  • Gavarretia
  • Givotia
  • Glochidion
  • Glycydendron
  • Glyphostylus
  • Grimmeodendron
  • Grossera
  • Gymnanthes
  • Haematostemon
  • Hamilcoa
  • Hevea
  • Heywoodia
  • Hieronima
  • Hippomane
  • Homonoia
  • Hura
  • Hyaenanche
  • Hylandia
  • Jablonskia
  • Jatropha
  • Joannesia
  • Kairothamnus
  • Keayodendron
  • Klaineanthus
  • Koilodepas
  • Lachnostylis
  • Lasiococca
  • Lasiocroton
  • Lautembergia
  • Leeuwenbergia
  • Leidesia
  • Leptonema
  • Leptopus
  • Leucocroton
  • Lingelsheimia
  • Lobanilia
  • Loerzingia
  • Longetia
  • Mabea
  • Macaranga
  • Maesobotrya
  • Mallotus
  • Manihot
  • Manihotoides
  • Manniophyton
  • Maprounea
  • Mareya
  • Mareyopsis
  • Margaritaria
  • Martretia
  • Megistostigma
  • Meineckia
  • Melanolepis
  • Mercurialis
  • Micrandra
  • Micrandropsis
  • Micrantheum
  • Micrococca
  • Mildbraedia
  • Mischodon
  • Moacroton
  • Monadenium
  • Monotaxis
  • Moultonianthus
  • Myladenia
  • Myricanthe
  • Nealchornea
  • Necepsia
  • Neoboutonia
  • Neoguillauminia
  • Neoholstia
  • Neoroepera
  • Neoscortechinia
  • Neotrewia
  • Octospermum
  • Oldfieldia
  • Oligoceras
  • Omalanthus
  • Omphalea
  • Omphellantha
  • Ophthalmoblapton
  • Oreoporanthera
  • Ostodes
  • Pachystroma
  • Pachystylidium
  • Pantadenia
  • Paradrypetes
  • Paranecepsia
  • Parapantadenia
  • Parodiodendron
  • Pausandra
  • Pedilanthus
  • Pentabrachion
  • Petalodiscus
  • Petalostigma
  • Philyra
  • Phyllanoa
  • Phyllanthus
  • Pimelodendron
  • Piranhea
  • Plagiostyles
  • Platygyna
  • Plukenetia
  • Podadenia
  • Podocalyx
  • Pogonophora
  • Poilaniella
  • Poinsettia
  • Polyandra
  • Poranthera
  • Protomegabaria
  • Pseudagrostistachys
  • Pseudanthus
  • Pseudocroton
  • Pseudolachnostylis
  • Pterococcus
  • Ptychopyxis
  • Putranjiva
  • Pycnocoma
  • Reutealis
  • Reverchonia
  • Richeria
  • Richeriella
  • Ricinocarpus
  • Ricinodendron
  • Ricinus
  • Rockinghamia
  • Romanoa
  • Sagotia
  • Sampantea
  • Sandwithia
  • Sapium
  • Sauropus
  • Savia
  • Scagea
  • Schinziophyton
  • Sebastiania
  • Securinega
  • Seidelia
  • Senefeldera
  • Senefelderopsis
  • Sibangea
  • Spathiostemon
  • Speranksia
  • Sphaerostylis
  • Sphyranthera
  • Spirostachys
  • Spondianthus
  • Stachyandra
  • Stachystemon
  • Stillingia
  • Strophioblachia
  • Sumbaviopsis
  • Suregada
  • Symphyllia
  • Synandenium
  • Syndyophyllum
  • Tacaruna
  • Tannodia
  • Tapoides
  • Tetracoccus
  • Tetraplandra
  • Tetrorchidium
  • Thecacoris
  • Thyrsanthera
  • Tragia
  • Tragiella
  • Trevia
  • Trigonopleura
  • Trigonostemon
  • Vaupesia
  • Vernicia
  • Vigia
  • Voatamalo
  • Wetria
  • Whyanbeelia
  • Wielandia
  • Zimmermannia
  • Zimmermanniopsis

Description

Les euphorbiacées sont des arbres, des plantes arborescentes, des buissons, des lianes, ou des plantes herbacées des régions tempérées à tropicales. Les euphorbiacées possèdent généralement dans leurs tissus une substance laiteuse caractéristique de la famille.

Aleurites moluccana

De cette importante famille on peut citer quelques genres :

La classification phylogénétique place cette famille dans l'ordre des malpighiales.

Voir aussi

  • Les Phyllanthaceae et Putranjivaceae, familles de la classification phylogénétique, regroupant plusieurs genres autrefois classés parmi les Euphorbiaceae en classification classique.

Notes et références

  1. Paul-Victor Fournier, Les quatre flores de la France : Corse comprise (Générale, Alpine, Méditerranéenne, Littorale), Paris, Lechevalier, , 1104 p. (ISBN 978-2-7205-0529-4), p. 264
  2. Jussieu. Genera Plantarum. 1789, p. 384-393
  3. Plantes botaniques-Euphorbiaceae
  4. Stevens, P. F. (2001 onwards). Angiosperm Phylogeny Website. Version 14, July 2017 [and more or less continuously updated since]." will do. http://www.mobot.org/MOBOT/research/APweb/, consulté le 21 janvier 2018
  5. NCBI, consulté le 23 mai 2010
  6. DELTA Angio, consulté le 23 mai 2010

Liens externes

Sur les autres projets Wikimedia :

  • Euphorbiaceae, sur Wikimedia Commons
  • (fr) Référence Belles fleurs de France : Euphorbiaceae
  • (en) Référence Flora of China : Euphorbiaceae
  • (en) Référence Madagascar Catalogue : Euphorbiaceae
  • (en) Référence Flora of Pakistan : Euphorbiaceae
  • (en) Référence Angiosperm Phylogeny Website : Euphorbiaceae (+ liste genres)
  • (en) Référence Jardin botanique du Missouri : Euphorbiaceae (images de Madagascar)
  • (en) Référence DELTA Angio : Euphorbiaceae Juss.
  • (en) Référence Tree of Life Web Project : Euphorbiaceae
  • (en) Référence Catalogue of Life : Euphorbiaceae (consulté le )
  • (fr) Référence Tela Botanica (France métro) : Euphorbiaceae
  • (en) Référence Paleobiology Database : Euphorbiaceae Juss
  • (fr + en) Référence ITIS : Euphorbiaceae
  • (en) Référence NCBI : Euphorbiaceae (taxons inclus)
  • (en) Référence GRIN : famille Euphorbiaceae Juss. (+liste des genres contenant des synonymes)
  • (fr + en) Référence CITES : famille Euphorbiaceae (sur le site de l’UNEP-WCMC)
  • (en) Référence FloraBase (Australie-Occidentale) : classification Euphorbiaceae
  • Référence Marc Altenloh (Photos) (fr + en)

Euphorbiaceae en Nouvelle-Calédonie (Association Endémia)

  • Flore photographique régionale (fr)
  • icône décorative Portail de la botanique