Yakushima

Yakushima
Bertako izena	屋久島
Geografia
Kokapena	Ekialdeko Txinako itsasoa
Uhartedia	Ōsumi uharteak, Ryukyu uharteak
Azalera	504,88 km²
Punturik garaiena	Miyanoura mendia
Politika
Herrialdea	Japonia
Prefetura	Kagoshima
Gizartea
Biztanleria	13.698 bizt.
Dentsitatea	27,12 bizt./km²

Yakushima1 UNESCOren gizateriaren ondarea
Ōko ur-jauzia
Mota	Kulturala
Irizpideak	vii, ix
Erreferentzia	662
Kokalekua	Japonia
Eskualdea2	Asia eta Ozeania
Izen ematea	1993 (XVII. bilkura)
1 UNESCOk jarritako izen ofiziala (euskaratua) 2 UNESCOren sailkapena

Yakushima (japonieraz: 屋久島^?) Ekialdeko Txinako itsasoan dagoen uhartea da, Ōsumi uhartedian dagoena. Bere ezaugarri naturalak zirela eta, UNESCOk 1993an Gizateriaren Ondare izendatu zuen 1993an.

Historia

Jomon Arotik populatua izan da uhartea. Lehenengo aipamena VI mendeko agiri txinatar batean dago. 702ko Shoku Nihongi liburu japoniarrean ere agertzen da. Aintzinako Tana probintziaren barnean zegoen eta Satsuma leinuak agindu zuen bertan Edo Aroan.

1980an Biosfera Erreserba izendatu zuten, 1993an Ramsarko hitzarmenean sartu zen eta urte ebrean UNESCOk Gizateriaren Ondare izendatu zuen. Urtero 300.000 bisitari hartzen ditu.

Geografia

Kyushu uharteko Ōsumi penintsulatik 61'3 kilometro hegoaldera dago, Kagoshima hiriburutik 135 kilometrotara. Nahiko zirkularra da, 28 kilometroko diametroa eta 89 kilometrotako zirkunferentzia dauka. Uharteko mendirik altuenak Miyanouradake (宮之浦岳, 1.935m) eta Nagatadake (永田岳, 1.886m), dena den beste 30 mendi baditu 1000 metrotik gorakoak. Ur-termal ugari daude uhartean.

Uhartea granitozkoa da eta beraz ez dauka sumendi aktiborik.

Klima

Datu klimatikoak (Yakushima)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C)	25.3	26.1	29.6	29.8	31.9	34.8	35.2	35.4	34.7	31.0	30.7	25.7	35.4
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	14.4	15.2	17.5	21.1	24.3	26.8	30.4	30.6	28.7	24.9	20.9	16.6	22.6
Batez besteko tenperatura (ºC)	11.6	12.1	14.3	17.7	20.8	23.6	26.9	27.2	25.5	21.9	17.9	13.6	19.4
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	8.7	9.1	11.1	14.2	17.3	20.7	23.7	24.2	22.6	19.0	14.9	10.6	16.3
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C)	1.1	0.7	1.5	4.5	9.3	13.7	18.3	19.6	15.2	9.1	5.6	2.2	0.7
Euria (mm)	272.9	286.7	428.1	421.7	441.0	773.6	311.9	269.0	406.1	299.6	303.9	262.7	4477.2
Euri egunak (≥ 0.5 mm)	17.4	15.1	17.9	14.2	14.1	18.0	12.1	14.7	14.5	12.5	13.1	15.0	178.6
Eguzki orduak	73.7	79.1	107.0	137.9	151.8	115.8	220.8	201.3	145.0	119.9	96.0	84.2	1532.5
Hezetasuna (%)	68	68	71	72	76	83	82	81	79	73	70	68	74.3
Iturria (1): www.data.jma.go.jp[1]
Iturria (2): www.data.jma.go.jp[2] (errekorrak)

Fauna eta flora

Uharteko animalia handi bakarrak makako azpigorria (Yakushima macaque), espezie endemikoa, eta orainak dira. Japoniako erbinudea eta tanukia ere badaude. Itsasoan izurdeak, dortokak eta koral arrezifeak agertzen dira.

Baina Yakushima bere florarengatik da ezaguna. Basogintza jarduera oso handia izan zuen baina 1960tik aurrera basoaren kontserbazioari ekin zioten. Baso sekundarioa nagusi den arren oihan primarioaren zantzu batzuk mantentzen dira, japoniar zedroa kasu. Jomon Sugi (japonieraz: 縄文杉^?) zuhaitza oso berezia da eta 2.300 urte dituela uste da. 50 lore endemikotik gora ere badaude, batez ere errododendroak eta goroldio arraro batzuk.

Iruditegia

• 
  Yakushimaren satelite ikuspegia.
• 
  Bouzuiwa.
• 
  Kohananoego hezeguneak.
• 
  Shiratanisuiunkyo.
• 
  Oko no Taki ur-jauzia.
• 
  Jomonsugi.
• 
  Oihan primarioa.
• 
  Oihan primarioa.
• 
  Yakushimako makakoa.
• 
  Oreina.

Erreferentziak

Kanpo estekak

• Datuak: Q242176
• Multimedia: Yakushima / Q242176